Orthopedisch chirurg hoeft niet ‘hypercorrect’ te communiceren tijdens OK
Eind 2023 verscheen een uitspraak waarin een kantonrechter de arbeidsovereenkomst tussen het AMC en een orthopedisch chirurg, die ook nog hoogleraar én opleider was, had ontbonden. Uit de uitspraak blijkt dat het AMC al jarenlang klachten over het gedrag van de chirurg had ontvangen. De klachten zagen op de omgang en wijze van communiceren met coassistenten, AIOS en verpleegkundigen. Ook zou tijdens operaties meer dan eens sprake zijn geweest van woede-uitbarstingen en scheldpartijen. De samenwerking verliep eigenlijk al bijna tien jaar stroef en een opgelegd coachingstraject had onvoldoende geholpen. Volgens de AIOS zou het leerklimaat onder leiding van de chirurg als ‘bedreigend’ en ‘onveilig’ worden ervaren. In de brief stonden ook voorbeelden van uitingen van de chirurg. Als voorbeeld: “Je staat onderaan de hiërarchie, wen er maar aan. En je mag pas praten als je kan opereren”.
Kantonrechter: verstoorde verhoudingen
Van (ernstig) verwijtbaar handelen was volgens de kantonrechter geen sprake; wel van verstoorde verhoudingen. De kantonrechter kent aan de chirurg de transitievergoeding toe, maar wijst de verzochte billijke vergoeding van ruim €1.250.000,- af.
De chirurg kan zich niet vinden in het oordeel en gaat in hoger beroep bij het hof. Een kansloze zaak?
Gerechtshof: geen redelijke grond voor ontbinding
Uit het arrest van het hof (ECLI:NL:GHAMS:2024:2950) blijkt van niet. Sterker nog, het hof oordeelt dat er geen redelijke grond voor ontbinding van de arbeidsovereenkomst was(!). In andere woorden: niet alleen moest het AMC de chirurg terugnemen, maar ook moest het achterstallige salaris van zo’n €250.000,- worden nabetaald.
In onze zorgpraktijk hebben we gemerkt dat het arrest van het hof met enig onbegrip is ontvangen en wat stof heeft doen opwaaien. Hoe kon het hof tot zo’n oordeel komen?
In hoger beroep vroeg de chirurg (meer) aandacht voor de positieve feedback en steunbetuigingen die hij had ontvangen, evenals de resultaten van de coaching die hij ondergaan had. Het AMC was blijkbaar “niet altijd volledig geweest in het presenteren van de feiten en omstandigheden” en belangrijke stukken waren niet overgelegd.
Maar nog belangrijker was volgens het hof dat uit een brief van 66 medewerkers van het operatiecomplex bleek dat de chirurg brede steun genoot van zijn directe collega’s. In de brief werd de arts geprezen om zijn inzet, deskundigheid en betrokkenheid. En ja, hij kon wel eens wat kort door de bocht zijn, maar was niet te beroerd om zijn excuses aan te bieden wanneer hij wat bot uit de hoek kwam. Volgens de ondertekenaars zou een groter belang moeten worden gehecht aan academische topzorg, dan aan hypercorrect communiceren.
Bovendien moest volgens het hof rekening gehouden worden met de omstandigheden waaronder de chirurg zijn werkzaamheden verricht: hij draaide twee keer zoveel traumadiensten als zijn collega’s, het werk op de OK gaat over leven en dood, de operaties zijn regelmatig langdurig, complex en vinden (regelmatig in de nacht) plaats onder hoge tijdsdruk zonder tijd voor preoperatieve voorbereiding. Het hof kan zich voorstellen dat de communicatie dan onder druk kan komen te staan en niet altijd ‘hypercorrect’ kan zijn. Verder schrijft het hof de indruk te hebben gekregen dat het gedrag van de chirurg ‘zeer sterk inhoudelijk gedreven is geweest waarbij het patiëntbelang en de patiëntveiligheid te allen tijde voorop heeft gestaan’.
Ook rekent het hof het AMC aan dat het – ondanks het geldende beleid en de toezegging dat te zullen doen – geen nader onderzoek heeft (laten) verricht(en) naar de inhoud van de klachtbrief.
Sommige opmerkingen van de chirurg konden niet door de beugel en daar zou hij – als hij dat nog niet gedaan had – zijn excuses voor moeten aanbieden, aldus het hof. Op het gedrag van de chirurg was “wel degelijk het een en ander aan te merken”, maar er was volgens het hof onvoldoende bewijs dat de verhouding tussen de chirurg en de AIOS, verpleegkundigen en leidinggevende dusdanig verstoord was dat de arbeidsovereenkomst zou moeten eindigen.
Herkenbaar?
Ik denk dat het voor veel mensen herkenbaar is dat je in een zeer stressvolle situatie wel eens iets kan zeggen dat nogal kort door de bocht, bot of zelfs kwetsend, is. Vaak is een excuus achteraf dan voldoende. Maar wat als het met enige regelmaat gebeurt? En wat als ondergeschikten zich daardoor onveilig voelen? En wat als de ‘boosdoener’ dan aangeeft dat dat niet zijn bedoeling is?
Wat opvalt aan het arrest is dat het hof wel met een beschuldigende vinger naar de chirurg wijst, maar met een nog meer beschuldigende vinger naar het AMC. Het AMC had eerder, de-escalerender moeten optreden en vooral ook de feiten goed en zorgvuldig moeten vaststellen.
Medisch contact
Eind 2023 publiceerde Medisch Contact een onderzoek waaruit bleek dat het merendeel van de zorgmedewerkers wel eens te maken heeft gehad met grensoverschrijdend gedrag op de werkvloer. Dit gedrag varieert van seksuele intimidatie tot verbale agressie. Ook was opvallend dat veel zorginstellingen geen adequaat beleid hadden om dit gedrag te voorkomen of aan te pakken.
Het is belangrijk om als zorginstelling niet alleen beleid te hebben, maar om daar ook uitvoering aan te geven. Zowel qua ‘voorkomen’ als qua ‘genezen’. Uit het arrest van het hof blijkt dat het AMC wel beleid had (onder andere een gedragscode en een ‘Beleid ongewenste omgangsvormen medewerkers’), maar dat het AMC zich niet aan het eigen beleid hield. Helaas zien we dat vaker.
Capra heeft ruime ervaring op het gebied van integriteit en met het schrijven van beleid op grensoverschrijdend gedrag. Meer weten? Neem contact met mij of uw vaste contactpersoon binnen Capra op.
Contact over dit onderwerp

Tom Koomen
Gerelateerd
Een podcast-serie over arbeidsrecht bij de overheid
Artikel
lees meer(Actieve) openbaarmaking van digitale tekstberichten, zoals SMS en WhatsApp
Artikel
lees meerRe-integratieplicht sociale werkgevers: lat ligt nóg hoger
Artikel
lees meerVerplichte scholing en weinig inzet: kunnen studiekosten toch bij de zorgmedewerker worden neergelegd?
Artikel
lees meerDe kleren van …
Artikel
lees meerAppelleren is riskeren: waarom een goed dossier belangrijk is
Artikel
lees meer