Passend onderwijs: de themapagina toelaatbaarheidsverklaring is vernieuwd

In dit artikel besteed ik aandacht aan een onderwerp dat in het onderwijs een belangrijke rol speelt maar dat minder vaak belicht wordt vanuit juridisch oogpunt, te weten passend onderwijs.

Toch is is er ook vanuit Capra met enige regelmaat aandacht voor dit onderwerp en dat wordt ook door mij behandeld, omdat ik mij met enige regelmaat met het onderwijsrecht bezig houd. Passend onderwijs is een onderwerp dat op elke school voor funderend onderwijs aan de orde is. Het is dan ook niet vreemd dat zich in de dagelijkse praktijk kwesties voordoen die verband houden met passend onderwijs.

Capra en passend onderwijs

De problematiek rondom passend onderwijs heeft in grote lijnen wel verwantschap met het arbeidsrecht, het rechtsgebied waar we bij Capra bij uitstek deskundig in zijn. Inhoudelijk zijn de verschillen tussen het arbeidsrecht en passend onderwijs wel fors, al was het maar omdat de doelgroepen nogal van elkaar verschillen, maar ook het onderwerp zelf. Het arbeidsrecht heeft met name betrekking op het verkeer tussen volwassenen die arbeid met of voor elkaar verrichten, terwijl bij passend onderwijs uitsluitend kinderen betrokken zijn. Daar past wel de opmerking bij dat de geschillen die zich voordoen zich juist wel tussen volwassenen voordoen omdat die zich meestal afspelen tussen de vertegenwoordigers van een school en de ouders van het kind. Volwassenen dus. De kinderen zijn hier het lijdend voorwerp en niet het leidend voorwerp.

Als we evenwel kijken naar de werkwijze binnen het arbeidsrecht en het passend onderwijs dan komt de verwantschap wel duidelijk naar voren. Bij beide onderwerpen is het essentieel dat de dossiers op orde zijn en dat de noodzakelijke procedures worden gevolgd, een en ander met inachtneming van de relevante feiten en omstandigheden. Voorts is een zorgvuldige communicatie heel belangrijk, tezamen met oog voor elkaars belangen. Het passend onderwijs doet in dat opzicht niet onder voor het arbeidsrecht, al is het wel zo dat de rechtsbescherming wezenlijk van elkaar verschilt. Het arbeidsrecht biedt via de kantonrechter in eerste aanleg en het Gerechtshof in hoger beroep formele geschillenbeslechting via de onafhankelijke rechter. Die formele rechtsingang heeft men niet in het kader van passend onderwijs, omdat daarvoor in de wetgeving over funderend onderwijs of passend onderwijs niets is geregeld. Ook de andere relevante wet in het kader van passend onderwijs, de Wet gelijke behandeling op grond van handicap of chronische ziekte (WGBH/CZ) kent ingeval van vermeende discriminatie op grond van handicap of (chronische) ziekte niet een rechtsingang bij de rechter (behoudens voor die gevallen waarin een werknemer is ontslagen in strijd met het verbod op discriminatie naar handicap of chronische ziekte). De meest aangewezen rechtsgang is een onderzoek door het College voor de rechten van de mens. Overigens geldt in alle gevallen dat de burgerlijke rechter als restrechter kan optreden (artikel 112 Grondwet / ECLI:NL:HR:1915:AG1773 (Guldemond/ Noordwijkerhout), indien een met voldoende waarborgen omklede andere rechtsgang ontbreekt.

Waar het gaat om de procedures die zorgen voor de rechtsbescherming op het gebied van passend onderwijs, te weten de klachtenprocedure bij de Landelijke Klachtencommissie of de geschillenprocedure bij de Geschillencommissie Passend Onderwijs, dan geldt daarvoor dat de advocaten van Capra zich ook in die procedures thuis voelen. Als wij de school ondersteunen, zullen wij In alle gevallen onze aandacht richten op de volledigheid van het dossier en op de relevante feiten en omstandigheden. Daar ligt in de meeste gevallen de knelpunten en dus de sleutel om een bijdrage te leveren aan de oplossing van het geschil. De inhoud van het dossier biedt namelijk een goed inzicht in de inspanningen die aan de zijde van de school zijn verricht om tot een zorgvuldige invulling te komen van de zorgplicht die op de school rust om de leerling een adequate begeleiding en goed onderwijs te bieden. Is het dossier niet op orde, dan zullen onze adviezen betrekking hebben op de inspanningen die nodig zijn om alsnog aan de zorgplicht te voldoen en om zo mogelijk met de ouders tot overeenstemming te komen, waar dat nodig is.

Stichting Onderwijsgeschillen

Bij de Stichting Onderwijsgeschillen zijn de commissies ondergebracht die zorg dragen voor de geschillenbeslechting in het onderwijs en waar het merendeel van de klachtprocedures en geschillenprocedures worden behandeld. De Landelijke Klachtencommissie Onderwijs (LKC) valt onder de stichting, maar ook de Landelijke commissie voor geschillen WMS of de beroepscommissies voor PO, VO of WO, die voortvloeien uit de cao. En dus ook de geschillencommissie Passend Onderwijs.

De website van de Stichting Onderwijsgeschillen (www.onderwijsgeschillen.nl) bevat niet alleen een overzicht van de verschillende commissies en hun taken, maar biedt ook een database van de uitspraken van deze commissies. Daarmee draagt de Stichting bij aan de rechtsvorming binnen het onderwijsveld. Deze website vormt dan ook voor de juristen die binnen dit veld werkzaam zijn waardevolle informatie.

Los van het overzicht van uitspraken biedt de Stichting ook (achtergrond-)informatie aan op verschillende gebieden, zoals de Wet medezeggenschap op scholen (WMS), maar ook passend onderwijs.

Themapagina toelaatbaarheidsverklaring

Recentelijk heeft de stichting de themapagina vernieuwd over de toelaatbaarheidsverklaring, een belangrijk document binnen passend onderwijs omdat daarmee een door deskundigen onderbouwde verklaring/toestemming om een leerling toe te laten tot het speciaal onderwijs wordt gegeven. Wie deze themapagina bezoekt, krijgt niet alleen een duidelijk overzicht van de eisen en criteria die gelden ten aanzien van toelaatbaarheidsverklaringen voor diverse clusters, maar krijgt ook adequate informatie over de wijze waarop een bezwaarschrift kan worden ingediend tegen iedere beslissing waar men het niet mee eens is.

Daarnaast biedt deze themapagina een overzicht, te rangschikken naar trefwoord, van de adviezen die onder meer door de Landelijke Bezwaaradviescommissie Toelaatbaarheidsverklaring (LBT) zijn gegeven. Aan de hand van een zeer toegankelijk jurisprudentieoverzicht (Richtlijnen in adviezen van de LBT) kan iedereen die zich bezig houdt met passend onderwijs, en meer in het bijzonder met geschillen rondom de inzet van toelaatbaarheidsverklaringen, de relevante informatie opdoen om de juiste bouwstenen te vinden voor een zorgvuldige besluitvorming, of om zo goed mogelijk voor de dag te komen in een procedure.

Wie twijfelt of de juiste weg is gevolgd, dan wel of de toelaatbaarheidsverklaring voldoet aan de daaraan te stellen eisen, kan via deze themapagina de noodzakelijke kennis opdoen of opfrissen.

Ook voor de advocaten van Capra is deze pagina één van de informatiebronnen die we gebruiken om u in voorkomende gevallen zo goed mogelijk te adviseren. Daarnaast zijn er andere relevante informatiebronnen, zoals de toepasselijke civielrechtelijke jurisprudentie en tekst en toelichting van de toepasselijke regelgeving, in combinatie met de in loop der tijd door ons opgedane ervaring. Zoals gezegd zijn de belangrijke knelpunten in veel gevallen de dossieropbouw (met inbegrip van het interpreteren en volgen van de regels) en de communicatie tussen de betrokken partijen. Voor ons de dagelijkse praktijk.

Als u zelf nog vragen hebt over dit onderwerp of over een concrete kwestie op het gebied van passend onderwijs, dan staan mijn collega’s en ik voor u klaar om uw vragen te beantwoorden.

Ad Kerkhof