In de zorg komt verplichte (na)scholing geregeld voor. Maar wat nu als een zorgmedewerker er bij verplichte (na)scholing met de pet naar gooit? Sta je als zorgwerkgever dan altijd met lege handen? Hierna zal op die vraag worden ingegaan. Eerst zal echter het wettelijk kader terzake verplichte scholing -kort- worden geschetst.
Verplichte scholing
In artikel 7:611a lid 2 BW staat sinds 1 augustus 2022 het volgende:
‘’Wanneer de werkgever op grond van toepasselijk Unierecht, toepasselijk nationaal recht, een collectieve arbeidsovereenkomst, of een regeling door of namens een daartoe bevoegd bestuursorgaan verplicht is zijn werknemers scholing te verstrekken om het werk waarvoor zij zijn aangenomen uit te voeren, wordt de in lid 1 bedoelde scholing kosteloos aangeboden aan de werknemers, beschouwd als arbeidstijd en, indien mogelijk, vindt deze plaats tijdens de tijdstippen waarop arbeid verricht moet worden.’’
Hieruit volgt dat het niet mogelijk is om een studiekostenbeding af te spreken met een zorgmedewerker wanneer de zorgwerkgever verplicht is om de scholing te verstrekken. Doet een zorgwerkgever dat toch, dan is een dergelijk studiekostenbeding nietig (art. 7:611a lid 4 BW). Uitgangspunt is dus dat verplichte scholing in de zin van art. 7:611a lid 2 BW voor de zorgmedewerker gratis is. Dit volgt overigens vaak ook al uit de toepasselijke cao. Maar is het mogelijk een uitzondering hierop te maken? Die vraag stond centraal bij de kantonrechter Utrecht eind 2024.
Kantonrechter Utrecht
Een aspirant-beveiligingsbeambte moest binnen een jaar na indiensttreding een diploma beveiliger behalen. Hij volgde hiervoor een opleiding bij een opleidingsinstituut, waarvoor zijn werkgever € 2.097 betaalde. Het lukt de aspirant-beveiligingsbeambte niet om de opleiding binnen de gestelde termijn succesvol af te ronden. De aspirant-beveiligingsbeambte trad vervolgens uit dienst en de werkgever hield voornoemde € 2.097 in op de eindafrekening. Reden? Hij vond dat zijn ex-medewerker zich onvoldoende had ingespannen om de opleiding tijdig af te ronden. Daarom was het volgens de werkgever naar maatstaven van redelijkheid en billijkheid onaanvaardbaar als zij de studiekosten aan de aspirant-beveiligingsbeambte moest betalen. De aspirant-beveiligingsbeambte zag dat totaal anders.
De kantonrechter Utrecht (ECLI:NL:RBMNE:2024:6610) is uiteindelijk van oordeel dat uit de stukken volgt dat de aspirant-beveiligingsbeambte langere tijd niet heeft kunnen inloggen in de online leeromgeving. Volgens de kantonrechter was het daarna voor de aspirant-beveiligingsbeambte wel mogelijk om de opleiding te beginnen en (ook) op tijd met succes af te ronden. Dat het zover niet is gekomen, kwam doordat de aspirant-beveiligingsbeambte daartoe geen motivatie meer had. Desondanks was het naar maatstaven van redelijkheid en billijkheid volgens de kantonrechter echter niet onaanvaardbaar dat de werkgever de studiekosten van de aspirant-beveiligingsbeambte moet betalen. De werkgever had volgens de kantonrechter de aspirant-beveiligingsbeambte namelijk moeten aangeven dat zij:
- van de aspirant-beveiligingsbeambte een zekere inspanning verwachtte en
- de aspirant-beveiligingsbeambte anders niet bij haar kon blijven werken en
- de aspirant-beveiligingsbeambte anders ook de studiekosten zou moeten (terug)betalen.
Dat alles had de werkgever niet gedaan. De werkgever moest dus de studiekosten van de ongemotiveerde aspirant-beveiligingsbeambte dragen.
Les voor de praktijk
Les voor de praktijk is dat een medewerker, zo ook een zorgmedewerker, die er met de spreekwoordelijke pet naar gooit bij verplichte scholing op grond van redelijkheid en billijkheid gehouden kan zijn om de met die verplichte scholing gemoeide studiekosten terug te betalen aan de werkgever. De zorgwerkgever moet de zorgmedewerker echter wel (tijdig) op diens houding aanspreken en de zorgmedewerker ook wijzen op de consequenties, meer specifiek het terug moeten betalen van studiekosten indien en voor zover diens (ongemotiveerde) houding niet wijzigt. Volhardt de zorgmedewerker vervolgens in zijn gedrag, dan lijkt terugvordering van de kosten van verplichte scholing verdedigbaar.
Meer weten of behoefte aan bijstand bij een kwestie die (verplichte) scholing betreft? Neem dan gerust contact met mr. Christiaan Riemens op.
Contact over dit onderwerp

Christiaan Riemens
Gerelateerd
Een podcast-serie over arbeidsrecht bij de overheid
Artikel
lees meer(Actieve) openbaarmaking van digitale tekstberichten, zoals SMS en WhatsApp
Artikel
lees meerRe-integratieplicht sociale werkgevers: lat ligt nóg hoger
Artikel
lees meerDe kleren van …
Artikel
lees meerOrthopedisch chirurg hoeft niet ‘hypercorrect’ te communiceren tijdens OK
Artikel
lees meerAppelleren is riskeren: waarom een goed dossier belangrijk is
Artikel
lees meer