Zorg zzp-er in de zorgen?

De coronacrisis leidt tot topdrukte in ziekenhuizen. Zzp-ers in de zorg die kunnen bijdragen aan invulling van de extra grote behoefte die daar op dit moment bestaat, zullen zich geen zorgen maken over gebrek aan opdrachten.

Dat kan anders liggen voor zzp-ers die werkzaam zijn in andere takken van zorg. Denk aan fysiotherapeuten, huisartsen, bedrijfsartsen en psychologen. De werkzaamheden van deze zorgverleners kunnen direct worden geraakt door de coronamaatregelen. Zorgaanbieders die hen als opdrachtgever inhuren zullen bij terugvallende vraag of zelfs geheel gebrek aan mogelijkheden om zorg te verlenen, als eerste afscheid nemen van ingeschakelde zzp-ers. En dan?

Waar minister Wiebes zondag 15 maart nog publiekelijk verkondigde dat zzp-ers een groep mensen zijn die bewust het risico had genomen om zelfstandig ondernemer te worden, werden op 16 maart ook voor zzp-ers omvangrijke steunmaatregelen aangekondigd.

Steunmaatregelen zzp-ers

Een van de regelingen die in dat verband tot stand zijn gekomen is de TOZO, wat staat voor Tijdelijke Overbruggingsregeling Zelfstandig Ondernemers. Indien een ondernemer, en dus ook een zzp-er in de zorg, als gevolg van de coronacrisis in financiële problemen komt, kan hij via de gemeente een aanvraag doen voor inkomensondersteuning tot globaal bijstandsniveau, of voor een bedrijfslening.

Verder zijn er diverse afspraken gemaakt die de financiële druk die op de zzp-er komt te rusten, kunnen verzachten zoals uitstel van betaling van belastingen, verlaging invorderingsrente en belastingrente en wijziging voorlopige aanslag.

Andere regelingen zijn de Tegemoetkoming Ondernemers Getroffen Sectoren (TOGZ) en de Tijdelijke Noodmaatregel Overbrugging voor Werkgelegenheid (NOW). Toepassing van deze regelingen komt echter naar verwachting niet in beeld voor de zzp-er in de zorg die zonder werk komt te zitten.

Zo is de NOW bedoeld om werkgevers in staat te stellen personeel in dienst te houden en door te betalen. Voor de TOGZ geldt een vestigingsvereiste, wat wil zeggen dat deze regeling alleen kan worden ingeroepen als de onderneming niet op het huisadres staat ingeschreven. Hierbij verdient opmerking dat in de laatste brief van de regering aan de Tweede Kamer ook weer uitzonderingen op het vestigingsvereiste zijn geformuleerd.

TOZO, TOGZ en NOW zijn algemene regelingen. Daarnaast heeft druk overleg geleid tot maatregelen en afspraken voor specifieke delen van zorg verlenend Nederland.

Steunmaatregelen zorg

Twee regelingen die hier genoemd worden zijn de financiële steun van zorgverzekeraars voor zorgaanbieders die Zorgverzekeraars Nederland op 5 april heeft aangekondigd voor zorgaanbieders en de maatregel die inhoudt dat budgethouders op grond van de Wlz, Wmo en Jeugdwet die als gevolg van de coronacrisis niet is geleverd, toch aan door hen normaliter ingeschakelde zzp-ers mogen doorbetalen.

Om met de laatste categorie te beginnen: in veel situaties kan deze maatregel de nood lenigen van zzp-ers die werken voor budgethouders. Toepassing ervan zal geschieden in nauw overleg tussen zzp-er en budgethouder, waarbij de verwachting is uitgesproken dat de budgethouder zijn medewerking verleent.

De regeling van Zorgverzekeraars Nederland voorziet in een continuïteitsbijdrage in de vorm van een vooruitbetaling, die in beginsel 70% bedraagt van de gemiddeld door de zorgverzekeraars vergoede omzet. De regeling is bedoeld om zorgaanbieders te ondersteunen die in financiële problemen dreigen te komen door de coronacrisis.

Kan die continuïteitsbijdrage iets betekenen voor een zzp-er in de zorg, bijvoorbeeld voor de zzp-huisarts die als gevolg van de coronacrisis niet meer wordt ingeschakeld?

Zzp-ers in de zorg maken onderdeel uit van “Zorg Nederland’. De regeling van de verzekeraars is bedoeld om gedurende de coronacrisis de capaciteit van zorgaanbod in stand te houden en beoogt een redelijke tegemoetkoming te geven voor gemiste dekking van doorlopende kosten. De bijdrage wordt vastgesteld als percentage van de door de zorgverzekeraars vergoede omzet van de zorgaanbieder .

Die zorgaanbieder is, zo kan gesteld worden, niet de zzp-er, maar het gaat wel om omzet waar de inzet van de zzp-er voor de crisis aan bijdroeg. In de voorwaarden voor de bijdrage staat bovendien opgenomen dat zorgaanbieders die gebruik maken van deze regeling zowel op korte termijn als op de langere termijn streven naar instandhouding van de capaciteit in de vorm van personeel en middelen. Er is dus wat voor te zeggen om de continuïteitsbijdrage ook door te laten werken naar de zzp-er die werkt voor een zorgaanbieder.

Bovendien komt de situatie van de zzp-er die werkt voor een budgethouder op grond van de Wmo, Wlz en Jeugdwet in die zin overeen met de situatie van de zzp-er in de zorg die zonder werk komt te zitten, dat:

• A: beiden niet meer kunnen werken door de maatregelen van de regering; en
• B: de ruif waaruit zij eten gevuld wordt uit algemene middelen of premies.

Hier kan een punt van overleg liggen voor zorgaanbieders en door hen ingeschakelde zzp-ers. Zorgverzekeraars Nederland zou, voor zover het niet logischerwijs al tot de mogelijkheden behoort, kunnen uitspreken dat de continuïteitsbijdrage ook gebruikt kan worden voor gedeeltelijke doorbetaling van zzp-ers.

Vragen en antwoorden over corona
Het coronavirus heeft grote gevolgen voor organisaties. De zorgen en uitdagingen voor werkgevers nemen toe en daarmee ook de vragen die aan ons kantoor worden gesteld. We zetten de vragen en antwoorden voor u op een rij op onze speciale corona-pagina voor de zorgsector.