Grensoverschrijdend gedrag in het onderwijs

1. Help! We hebben een melding!

Elke melding vereist ander handelen. Weet je wie je inschakelt en wat op korte termijn noodzakelijk is? Naar een vertrouwenspersoon? Wel of geen aangifte bij de politie? Een melding bij een meldpunt? Is het een zaak voor een klachtencommissie? Gaat het om de melding van een misstand? Moet de werknemer geschorst worden? Moet je de melder in bescherming nemen? Of juist de aangeklaagde? Of allebei? Misschien is er wel reden voor een ontslag staande voet; iets zegt je dat je dan niet te lang moet wachten. Of moet er eerst een onderzoek ingesteld worden? Of kan beter de directeur zelf eerst een goed gesprek voeren met de klager en de aangeklaagde? Zomaar wat vragen die op kunnen komen als er een (ernstige) melding wordt ontvangen. We nemen een palet aan mogelijke stappen door en gaan met elkaar op zoek hoe je daarin een weg kunt vinden. De juiste dingen doen op het juiste moment. Niet zwaarder dan nodig inzetten en zorgvuldig handelen, maar ook daadkracht en snelheid als dat nodig is.

2. Onderzoek van signalen. Hoe pak je dat zorgvuldig aan?

Als er signalen zijn over ongewenst gedrag, dan betekent dat nog niet dat vaststaat wat er precies is gebeurd. Het allerbelangrijkst is dat je als onderwijsinstelling iedere melding over ongewenst gedrag serieus neemt. Sterker nog, als instelling ben je verplicht die signalen te onderzoeken. Zo’n onderzoek is ingrijpend voor al degenen die daarbij direct zijn betrokken. Er dient rekening te worden gehouden met zówel de klager als met de beklaagde. We bespreken de beginselen van deugdelijk onderzoek, zoals ‘hoor en wederhoor’. We nemen je mee in de do’s en don’ts. In geval van een onderzoek komen er vele vragen op. Hoe formuleer je een goede onderzoeksopdracht? Hoe communiceer je over het onderzoek dat je gaat instellen? Wie gaat zo’n onderzoek uitvoeren? Hoe houd je als onderwijsinstelling voldoende ‘grip’ op het onderzoek? Wat doe je als de melders ‘anoniem’ willen blijven? We nemen je mee in hoe je een deugdelijk onderzoek verricht naar signalen over ongewenst gedrag in je onderwijsinstelling.

3. Aandacht voor integer gedrag

Hoe voorkom je dat grensoverschrijdend gedrag zich binnen jouw onderwijsinstelling voordoet? Aandacht binnen de organisatie voor integer gedrag en wat dat inhoudt, is dan van belang. Niet pas wanneer er zich een incident heeft voorgedaan, maar nu al. Hoe zet je dat goed op de kaart? We hebben aandacht voor gedragscodes. Die zijn belangrijk in de normering van gedrag. De ervaring leert dat het belangrijk is om hierover ook met elkaar in gesprek te gaan. Hoe kun je dit gesprek binnen je organisatie op een goede manier op gang brengen, en zodoende het ‘integriteitskompas’ verstevigen?

4. Grensoverschrijdend gedrag van ouders

‘Lastige ouders’: elke school heeft hier, in welke vorm dan ook, ervaring mee. Van schelden, het beschuldigen van medewerkers van leugens en incompetentie tot bedreigingen met fysiek geweld tegen een medeleerling van het eigen kind. Dan is er sprake van gedrag dat de rust en de sociale en fysieke veiligheid op school in gevaar brengt. De vraag rijst welke mogelijkheden je hebt om in te grijpen om de rust en veiligheid op school weer te herstellen. En, hoe je er dan ook voor zorgt dat er een adequaat dossier ligt, mocht je eventueel met deze ouder bij de rechter of een Geschillencommissie terechtkomen.

5. Als het mis gaat, in welke procedures kun je verzeild raken

Het aantal klachten en procedures tegen scholen is in de loop der jaren fors toegenomen. Deze ontwikkeling lijkt onder meer te kunnen worden verklaard door het mondiger worden van ouders en leerlingen en de bekendheid met de mogelijkheden om klachten en procedures aanhangig te maken. De meest voorkomende geschillen gaan over passend onderwijs, sancties tegen leerlingen zoals schorsing en verwijdering en veiligheidsissues, zoals pestgedrag, mishandeling en (seksuele) intimidatie. Klagen kan op veel manieren. Leerlingen en ouders kunnen hun beklag doen bij de docent, de directeur of het bestuur. Ook kunnen zij een officiële klacht indienen bij interne klachtencommissie of een geschil aanhangig maken bij een externe klachtencommissie Ook kunnen leerlingen of ouders een gerechtelijke procedure starten. Denk bijvoorbeeld aan aansprakelijkheidsclaims met betrekking tot vermeend onrechtmatig handelen van de onderwijsinstelling. We maken je wegwijs in het woud van procedures.

Heeft u vragen over de cursus dan kunt u het formulier hieronder gebruiken en dan nemen wij contact met u op. Ook kunt u direct contact opnemen met docent William van Wijngaarden via 06- 45 63 95 56 of w.vanwijngaarden@capra.nl.