Werkgevers en werknemers akkoord over arbeidsmarkthervormingen

Werkgevers en werknemers hebben een in de SER tot stand gekomen ‘Advies Arbeidsmarkt’ gepresenteerd. Het ontwerpadvies zou een belangrijke basis kunnen vormen voor hervormingen van het Nederlandse arbeidsrecht. Voor de arbeidsmarkt betekent dit dat flexwerken wordt beperkt en dat een vaste arbeidsovereenkomst (weer) de norm wordt.

De SER is een belangrijk adviesorgaan van werkgevers, werknemers en onafhankelijke deskundigen en adviseert de regering en het parlement. Het is nu aan de wetgever om te beslissen welke onderdelen uit het advies daadwerkelijk worden overgenomen.

De belangrijkste aanbevelingen voor het arbeidsrecht zijn:

• Bepaalde tijd: er mogen drie tijdelijke contracten worden aangegaan gedurende maximaal drie jaar. De onderbrekingstermijn van ten hoogste 6 maanden wordt afgeschaft. Er zijn geen afwijkingen mogelijk bij CAO.
• Oproepcontracten (incl. nulurencontracten) verdwijnen en worden vervangen door basiscontracten met ten minste een kwartaalurennorm overeenkomen, waardoor het loon van een werknemer voorspelbaar is. De uitsluiting van de loondoorbetalingsverplichting voor oproepkrachten komt in de huidige vorm te vervallen.
• Uitzendwerk wordt niet gebruikt om arbeidskosten te verlagen of arbeidsrechtelijke risico’s uit de weg te gaan. Uitzendwerk alleen bij piek en ziek.
• Uitzendkrachten hebben recht op dezelfde arbeidsvoorwaarden als de andere werknemers.
• Voor uitzendkrachten wordt de maximale duur van het zogenaamde uitzendbeding beperkt van anderhalf naar één jaar. De mogelijkheden tot flexibel werken in de CAO voor uitzendkrachten wordt beperkt tot maximaal drie jaar.
• Uitzendwerkgevers worden gecertificeerd, voordat zij hun activiteiten op het gebied van uitzendarbeid kunnen voortzetten.
• In de Code verantwoord arbeidsmarktgedrag worden ongewenste vormen van contracting geadresseerd. In deze code zullen regels worden opgenomen over uitbesteding, allocatie van werk en andere vormen van driehoeksrelaties en zal aandacht worden besteed aan prijs en kwaliteit van arbeid in brede zin, met inbegrip van het sociaal beleid.
• Voor zelfstandigen gaat er een rechtsvermoeden van werknemerschap gelden bij een tarief onder het maximumdagloon (30 à 35 euro per uur). Wanneer de werkende meent dat hij/zij werknemer is, is het aan de opdrachtgever voor de rechter te bewijzen dat dit niet het geval is.
• Zelfstandigen worden verplicht zich te verzekeren tegen arbeidsongeschiktheid.
• Aanpassing fiscale regels zelfstandigenaftrek: zelfstandigenaftrek wordt afgebouwd in samenhang met de overige maatregelen die de bescherming van zelfstandigen verbeteren en met een effectieve oplossing voor het kwalificatievraagstuk.
• De arbeidsduur kan eenzijdig door de werkgever worden verlaagd (tot maximaal 20%) bij bedrijfseconomische omstandigheden die anders tot ontslag zouden hebben geleid. De werknemers krijgen het volledige loon doorbetaald. Voor 75% van de loonkosten over de verlaagde arbeidsduur is de werkgever verzekerd bij het Rijk (vgl. de systematiek van de NOW). De regeling gaat niet ten koste van opgebouwde WW-rechten.
• Voor de twee jaar loondoorbetaling bij ziekte en voor het verloop van het re-integratieproces blijft de werkgever verantwoordelijk. Middels een verzekering kunnen werkgevers deze verantwoordelijkheid en bijbehorende verplichtingen overdragen.
• Zieke werknemers komen al bij 15% (in plaats van 35% arbeidsongeschiktheid) in aanmerking voor een WIA-uitkering. Voor het berekenen van het arbeidsongeschiktheidspercentage wordt er gekeken naar reële arbeidskansen, niet naar theoretische mogelijkheden.
• Financiering van de WGA via de werkgeverspremie wordt verkort van 10 naar 5 jaar.

Meer informatie over het SER-advies? Neem contact op met mr. drs. Sjoerd Richters.

Sjoerd Richters