Corona & Privacy: een korte terugblik op de online Privacy Pauze van 20 april 2021

Regelmatig organiseert de Expertgroep Privacy/AVG & Wob online Privacy Pauzes over actuele onderwerpen. Op 20 april 2021 kwam bijvoorbeeld het onderwerp ‘corona & privacy’ aan bod. In dit artikel een korte terugblik op de inhoud. Eventuele links naar relevante informatie wordt steeds live gedeeld.

Europese richtsnoeren en voorstellen, zoals het ‘Digitaal Groen Certificaat’

Er is in deze privacy pauze onder meer ingegaan op de richtsnoeren die de European Data Protection Board (EDPB) heeft gepubliceerd met betrekking tot artikel 23 AVG. Artikel 23 geeft de mogelijkheid, Europees en nationaal, om de rechten van de betrokkenen (ingevolge artikel 12 t/m 20 AVG) te beperken, of de verplichtingen van de verwerkingsverantwoordelijke / verwerker ‘anders’ in te vullen. Ook het voorstel van de Europese Commissie voor (een verordening over) het ‘Digitaal Groen Certificaat’ is genoemd. De bedoeling is dat er drie soorten certificaten komen, te weten vaccinatiecertificaten, testcertificaten en certificaten voor betrokkenen die zijn hersteld van corona. Het kabinet heeft dit voorstel beoordeeld en vindt dat een Europees certificaat/bewijs het vrije verkeer van personen kan ondersteunen en kan bijdragen aan het beheerst heropenen van de samenleving. Wel vermeldt het kabinet zich ervoor in te gaan zetten dat het element van non-discriminatie duidelijker wordt. “Mensen die zich (nog) niet willen of kunnen laten vaccineren, moeten niet beperkt worden in hun bewegingsvrijheid binnen de EU.”, aldus het kabinet.

Aanhangige wetsvoorstellen en advies van de AP

Verder is aandacht besteed aan de brief van de regering van 13 april 2021 aan de Tweede Kamer over de stand van zaken inzake corona. De volgende daarin voorkomende onderwerpen zijn aangestipt, het wetsvoorstel over de verplichte quarantaine voor reizigers uit zeer hoogrisicogebieden, de beoogde doorontwikkeling van de teststrategie en het wetsvoorstel ‘Tijdelijke wet testbewijzen COVID-19’. Ook is vermeld welke aandachtspunten de AP ziet met betrekking tot dit laatste wetsvoorstel. Onder meer heeft de AP erop gewezen dat voor werknemer ‘toestemming’ in beginsel geen rechtmatige grondslag oplevert voor de verwerking van de persoonsgegevens. Deze aanhangige wetsvoorstellen zullen naar verwachting zowel in de verhouding overheid-burger, als in de verhouding overheidswerkgever-werknemer tot nieuwe vraagstukken gaan leiden.

(Zelf)sneltesten en vaccineren

Ten slotte is aan bod gekomen hoe het er in de praktijk aan toegaat, in de sectoren Onderwijs, Zorg en Overheid en zijn enkele aandachtspunten besproken en tips gedeeld. In dat kader is gerefereerd aan de zelftesten die inmiddels beschikbaar zijn voor het personeel in het primaire onderwijs en het voortgezet onderwijs. De bedoeling is dat het zelftesten ook ‘uitgerold’ gaat worden voor het middelbaar beroeps onderwijs en het hoger onderwijs. Aandachtspunt is en blijft in dit kader dat er snel sprake is van ‘gezondheidsgegevens’, ten aanzien waarvan een verbod geldt om deze te verwerken. Alleen als sprake is van de in de AVG of UAVG geregelde uitzonderingen, dan mogen deze gegevens worden verwerkt. In de regel mag/kan een werkgever bijvoorbeeld in de praktijk zelf deze gezondheidsgegevens niet verwerken. Ditzelfde probleem doet zich voor met betrekking tot het vaccineren van de werknemers.

Verbod op grond van de AVG versus verplichtingen op grond van de Arboregels

De issues met betrekking tot het vaccineren van werknemers speelden vooralsnog vooral in de Zorg. Dezelfde soort vragen, en problemen, gaan echter ook spelen in de sectoren Overheid en Onderwijs. Voorlopig moet op grond van de AVG en UAVG worden aangenomen dat je als werkgever zelf niet mag vragen of de werknemer (al) gevaccineerd is, noch registreren of een werknemer is gevaccineerd. Deze vraag kan echter wel relevant zijn, bijvoorbeeld als een werknemer in de sector Gemeenten voldoet aan de meldingsplicht op grond van artikel 11.2 van de Cao Gemeenten. Het verbod tot verwerking kan, met andere woorden, erg wringen met de verplichtingen die er als overheidswerkgever zijn op grond van de Arboregels.

De overheidswerkgever is op grond van de Arbeidsomstandighedenwet verantwoordelijk voor de veiligheid en de gezondheid van de werknemers ‘inzake alle met de arbeid verbonden aspecten’. Op grond van artikel 28, lid 7 van de Arbeidsomstandighedenwet kan het werk bijvoorbeeld zelfs worden stilgelegd, ‘indien in verband met de bestrijding van de epidemie van covid-19 bij of krachtens wettelijk voorschrift voorgeschreven maatregelen dan wel andere maatregelen die de kans op verspreiding van het virus SARS-CoV-2 gezien de stand van de wetenschap en professionele dienstverlening kunnen beperken, in ernstige mate niet worden getroffen.’ Er is tijdens de privacy pauze kort aangestipt wat een overheidswerkgever wel kan, via de bedrijfsarts en/of het instructierecht. Capra Advocaten blijft natuurlijk de ontwikkelingen volgen.