CRvB-jurisprudentie blijft relevant voor ambtenaren

De eerste (gepubliceerde) uitspraak over een ontbinding van de arbeidsovereenkomst van een ambtenaar is een feit. Of toch niet?

Op 26 maart 2020 heeft de rechtbank Noord-Nederland uitspraak gedaan in een kwestie tussen de Rijksuniversiteit Groningen (RUG) en een hoogleraar (ECLI:NL:RBNNE:2020:1406).

De kwestie

Volgens de RUG hebben de hoogleraar en twee van zijn medewerkers, via een stichting, voor 1,2 miljoen euro fraude gepleegd. De RUG heeft daarom (primair) een verzoek tot ontbinding van de arbeidsovereenkomst gedaan vanwege verwijtbaar handelen of nalaten van de werknemer (artikel 7:669, lid 3 onder e BW), zonder toekenning van een transitievergoeding.

Volgens de hoogleraar moet het verzoek om ontbinding van de arbeidsovereenkomst worden afgewezen, omdat hij arbeidsongeschikt is. Voor het geval de kantonrechter toch tot ontbinding zou overgaan, heeft de hoogleraar verzocht om toekenning van de transitievergoeding en een billijke vergoeding van ruim 1,1 miljoen euro.

De beoordeling

De kantonrechter is alles overziend van oordeel dat het handelen van de hoogleraar moet worden aangemerkt als ernstig verwijtbaar handelen. De door de hoogleraar aangevoerde verzachtende omstandigheden zijn door de kantonrechter meegewogen – “[de werknemer] is in feite het slachtoffer geworden van zijn enorme gedrevenheid voor zijn vak en van de door hem ervaren bureaucratie binnen de RUG. Daardoor heeft hij keuzes gemaakt die bij niet had moeten maken.” – maar kunnen hem niet baten.

Volgens de kantonrechter levert het ernstig verwijtbaar handelen een redelijke grond voor ontbinding van de arbeidsovereenkomst op. Dat de hoogleraar arbeidsongeschikt is, en er dus sprake is van een opzegverbod, staat daaraan niet in de weg. De kantonrechter overweegt dat herplaatsing van de hoogleraar in een andere passende functie niet in de rede ligt, omdat sprake is van verwijtbaar handelen. De RUG hoeft de hoogleraar geen transitievergoeding te betalen.

CRvB-jurisprudentie

Eén aspect van de uitspraak verdient bijzondere aandacht, namelijk de verwijzing van de kantonrechter naar de jurisprudentie van de Centrale Raad van Beroep (CRvB).

De hoogleraar heeft als verzachtende omstandigheid aangevoerd dat het financiële toezicht door de RUG tekort is geschoten. De kantonrechter volgt het verweer van de hoogleraar niet en verwijst in dat verband naar de uitspraak van de CRvB van 29 augustus 2013 (ECLI:CRVB:2013:1633) met betrekking tot een soortgelijk verweer. De kantonrechter voegt daar toe: “Die uitspraak is weliswaar gedaan in het ambtenarenrecht van vóór 1 januari 2020, maar is ook op de onderhavige zaak van toepassing nu [de werknemer] nog steeds ambtenaar is.”

Het lijkt er dus op dat de ambtenarenrechtelijke jurisprudentie van de CRvB van invloed zal zijn op het arbeidsrecht in de (semi-)publieke sector. Dat is op zichzelf – hoewel niet geheel onverwacht –nieuwswaardig. Het getuigt in ieder geval van een reële opvatting van de kantonrechter. De materiële kant van de ambtelijke rechtspositie, waaronder het zich gedragen zoals een goed ambtenaar betaamt, is immers met ingang van 1 januari 2020 niet veranderd.

Het argument van de kantonrechter dat de CRvB-jurisprudentie van toepassing is omdat de hoogleraar nog steeds ambtenaar is, gaat echter niet op. In artikel 1, lid 1 van de Ambtenarenwet 2017 staat dat degene die krachtens een arbeidsovereenkomst naar Nederlands recht met een overheidswerkgever werkzaam is, ambtenaar is. Op grond van artikel 2, lid 2 onder d van de Ambtenarenwet 2017 zijn openbare universiteiten uitdrukkelijk geen overheidswerkgevers. De medewerkers van de openbare universiteiten zijn dus ook geen ambtenaren.

Kortom, de hoogleraar is per 1 januari 2020 geen ambtenaar meer. De opmerking van de kantonrechter dat de CRvB-jurisprudentie in dit geval van toepassing is, is dan ook onterecht. De overweging dat de jurisprudentie van de CRvB bij integriteitskwesties rondom ambtenaren van toepassing blijft, is evenwel belangwekkend en van grote relevantie voor de praktijk.

Wilt u op de hoogte blijven van onze laatste blogs over Publiek Arbeidsrecht? Volg dan Capra Advocaten op LinkedIn of op Twitter of schrijf u in voor onze nieuwsbrief.