Het ABC van de Awb en meer …

Voorbereiding op de Awb

Binnen de sector MBO is hard gewerkt om vóór 1 augustus 2023 klaar te zijn voor de invoering van de Algemene wet bestuursrecht (Awb) in het kader van de rechtsbescherming van de student. Cursussen zijn gevolgd, regelingen aangepast en het proces van de behandeling van klachten en bezwaren is overeenkomstig de nieuwe bepalingen in de WEB ingericht.

Praktisch toepassen

Nu gaat het dan ook om de praktische toepassing van belangrijke begrippen uit de Awb. Wat is een bezwaarschrift en wat niet? Wat is een besluit? Wat is (nog) wel zorgvuldig en wat niet? En hetzelfde geldt natuurlijk voor de vraag wat (nog) wel een deugdelijke motivering is en wat niet? Zowel voor diegenen die besluiten nemen, inclusief examencommissies, als voor diegenen die besluiten toetsen kan dit vragen oproepen.

Geen vergelijkingsmateriaal

Tot dusverre is sinds 1 augustus 2023 nog maar één uitspraak over het MBO voorhanden, namelijk die van de Afdeling Bestuursrechtspraak van de Raad van State (ABRvS) van 3 oktober 2023 [ECLI:NL:RVS:2023:3658]. Ik heb daar al kort iets over gezegd in onze jurisprudentie nieuwsbrief. Het betrof een vooral pragmatische uitspraak: de MBO-instelling had voldoende pogingen ondernomen om met een student tot afspraken te komen over zijn ondersteuning.

Of toch wel?

Nu er nog geen andere uitspraken van de Afdeling over het MBO beschikbaar zijn, ligt het voor de hand om te zien of uitspraken die het HBO of het WO betreffen misschien informatief kunnen zijn.  Een eerste voorbeeld in dit verband betreft de ontzegging van de toegang tot de Erasmus Universiteit. Er werd gediscussieerd of de tegen die beslissing gerichte brief wel als bezwaar moest worden aangemerkt. Volgens de Afdeling was dit het geval. In de brief stond dat de maatregel onrechtmatig was. Daaruit moest volgens de Afdeling worden afgeleid dat het om een bezwaarschrift ging. De Universiteit had dit niet onderkend en alleen daarom al was het beroep gegrond. Daar was de kous echter niet mee af. De Afdeling was het eens met de Universiteit dat het bezwaar niet ontvankelijk was, appellant was ten tijde van het bestreden besluit namelijk geen student aan de Universiteit [ECLI:NL:RVS:2023:2702].

De ontzegging was dan ook geen besluit in de zin van de Awb. Appellant had uitsluitend bij de civiele rechter tegen de ontzegging van de toegang kunnen protesteren. Ook voor de MBO-instelling geldt dat alleen jegens een (aanstaande) student bij die instelling een besluit in de zin van de Awb genomen kan worden.

Raadkanscorrectie

In een zaak waar zonder schriftelijke bekendmaking vooraf, bij een tentamen de zogenoemde ‘raadkanscorrectie’ werd toegepast, betrof een van de vragen of dit wel zorgvuldig was. Volgens de Afdeling was dit niet het geval. Toch bleef de aanvankelijke beslissing van de examencommissie in stand. Met een uitvoerige motivering oordeelt de Afdeling dat in deze zaak ook het belang aan de orde is van de kwaliteit van de examens en dat het individuele belang van de student hiervoor moet wijken [ECLI:NL:RVS:2023:2964].

Ook deze situatie, onduidelijkheid over de wijze waarop toetsen en examens worden beoordeeld, kan zich binnen het MBO voordoen.

Financiële ondersteuning studenten

En een derde zaak die voor het MBO eveneens informatief is, gaat over de toekenning van financiële faciliteiten aan studenten die zich inzetten voor het bestuur van een studentenorganisatie. In de WEB is dit geregeld in artikel 8.1.5 e.v. en in artikel 8.1.6 en in de WHW in artikel 7.51. De uitspraak van de Afdeling betrof de Technische Universiteit Delft. Het College van Bestuur (CvB) had een financiële ondersteuning toegekend aan bestuursleden van een studentendansvereniging. Deze vonden de geboden ondersteuning in verband met de huisvesting van de vereniging echter niet genoeg. Voor die huisvesting was specifiek beleid vastgesteld, waarbij het CvB de bevoegdheid toekwam om (schaarse) huisvestingsruimte te verdelen. Hoewel de bezwaarschriftencommissie de motivering van het besluit onvoldoende achtte, ging de Afdeling daar niet in mee. Volgens de Afdeling had het CvB het beleid correct toegepast en was de beslissing voldoende gemotiveerd [ECLI:NL:RVS:2023:4126].

Helpdesk Awb

Deze drie willekeurige voorbeelden laten zien dat uitspraken van de Afdeling over het WO en het HBO (en soms ook in een geheel andere setting) in juridische zin ook voor het MBO interessant kunnen zijn. Nu zijn uitspraken van de Afdeling niet altijd even toegankelijk. Bovendien gaat het steeds om toetsing achteraf. Hoe prettig kan het zijn om tijdens besluitvorming eens even te kunnen overleggen met ter zake deskundige advocaten? Tot in ieder geval 1 april 2024 kun je daarvoor kosteloos gebruik maken van onze ‘Helpdesk Awb’. Vul het contactformulier in op onze website of bel met ondergetekende (06 48 43 17 15).

En als er nog behoefte bestaat aan een incompany cursus, dan is dat natuurlijk ook mogelijk, voor beslissers, toetsers van beslissingen, en/of examencommissies. Zie hiervoor het aanbod op onze website.

Paula Berends-Schellens