Re-integratieplicht sociale werkgevers: lat ligt nóg hoger

Re-integratieplicht sociale werkgevers: lat ligt nóg hoger

Werkgevers hebben een verregaande verplichting om zieke werknemers te begeleiden naar passend werk. Voor sociale werkgevers – bedrijven die mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt in dienst hebben – ligt die lat zelfs nog een stuk hoger. Dit blijkt ook uit een recente uitspraak van de kantonrechter Zeeland-West-Brabant (ECLI:NL:RBZWB:2024:9065), waarin het sociaal ontwikkelbedrijf “Dethon” (van drie gemeenten in Zeeuws-Vlaanderen) werd veroordeeld tot nabetaling van loon aan een arbeidsongeschikte werknemer.

Feiten: langdurige ziekte en een onverwachte wending

De werknemer was sinds 2011 in dienst bij Dethon en was sinds 2021 werkzaam als ‘hovenier op de onkruidbrander’. In februari 2022 meldde hij zich ziek en was hij voor een lange tijd volledig arbeidsongeschikt. In januari 2023 hervatte de medewerker in aangepaste werkzaamheden, en ruim een half jaar later keerde hij terug als hovenier, waarbij rekening werd gehouden met zijn beperkingen. Dit bleek helaas niet haalbaar: na 1,5 maand viel hij in september 2023 opnieuw volledig uit.

Na een te late WIA-aanvraag van de werknemer (Dethon betaalde eerst een tijd het loon door en daarna heeft het UWV voorschotten verstrekt), heeft het UWV enkele maanden later de WIA-aanvraag afgewezen. Uit het arbeidsdeskundig rapport bleek namelijk dat de WSW-medewerker weliswaar niet meer in zijn functie kon werken, maar wel nog prima in WSW-verband, ‘mits er geen blootstelling was aan hitte, kou, rook, stof en temperatuurwisselingen’. Voor een hovenier is dat natuurlijk best lastig aangezien die bovenal buiten werkzaam is, maar op zichzelf was deze medewerker volgens het UWV volledig arbeidsgeschikt voor arbeid bij Dethon in zijn functie als “Algemeen Medewerker WSW”. Om voornoemde redenen heeft de medewerker Dethon verzocht om het achterstallige loon te betalen en in overleg te gaan over passend werk. Dethon weigerde loonbetaling, met als gevolg een kort geding – waarin opmerkelijk genoeg géén wettelijke verhoging gevorderd werd.

Oordeel van de kantonrechter

Had Dethon voldoende inspanningen verricht om de werknemer passend werk te bieden? Volgens de kantonrechter niet. Hoewel de werknemer niet langer als hovenier kon werken, heeft Dethon een wettelijke verplichting op grond van artikel 7:658a BW om de medewerker in staat te stellen passend werk te verrichten. En zéker voor sociale werkgevers zoals Dethon, die specifiek werknemers met een afstand tot de arbeidsmarkt begeleiden, ligt deze inspanningsverplichting hoog. Weliswaar had de werknemer in een e-mail eind juli 2024 kenbaar gemaakt dat hij ‘op dat moment niet instemde met aangepaste werkzaamheden in een andere functie dan die van hovenier’, maar daar mocht Dethon volgens de kantonrechter niet uit afleiden dat de medewerker niet bereid was het gesprek aan te gaan over het verrichten van ándere werkzaamheden. Bovendien draagt Dethon juist als openbaar lichaam zorg voor tewerkstelling van personen met een afstand tot de arbeidsmarkt, zoals deze WSW-medewerker.

Het niet-werken door de medewerker, in de periode waarin zowel hijzelf als Dethon dachten dat de werknemer volledig arbeidsongeschikt was, kan volgens de rechter niet voor rekening van de werknemer komen. In andere woorden: Dethon moet het achterstallige loon nabetalen.

Méér dan ‘gewone’ re-integratie

Deze uitspraak onderstreept maar weer eens de verhoogde zorgvuldigheidsnorm voor sociale werkgevers bij re-integratie (zie ook mijn eerdere artikel). Werknemers in de sociale werkvoorziening hebben een kwetsbare positie op de arbeidsmarkt en genieten ‘extra’ bescherming. Tegen onze klanten zeggen we dan ook wel eens dat zij bij voorbaat in een procedure met 1-0 achterstaan.

Bent u een sociale werkgever en wilt u eens sparren over het personeelsbeleid resp. over een individuele casus? Neem gerust contact met ons op.

Tom Koomen