Een wonderlijke uitspraak

Een opmerkelijke uitspraak in de JAR (Jurisprudentie Arbeidsrecht) van juni 2008. De Kantonrechter te Haarlem heeft op verzoek van de werkgever een arbeidsovereenkomst met een werknemer ontbonden, omdat die laatste na kritiek op zijn functioneren een advocaat had ingeschakeld.
Akkoord, zo kort door de bocht staat het natuurlijk niet in de uitspraak: er was al enige tijd kritiek op het functioneren van de man in kwestie geweest, die erop neer kwam dat er niets uit zijn handen kwam, en toen hem in een niet eens erg onvriendelijk e-mailtje was aangezegd eindelijk eens wat concreets aan te leveren had hij zich ziek gemeld. Volgens de uitspraak kwam er vier dagen daarna een brief van zijn advocaat waarin die meldde dat hij door de werknemer was aangezocht om zijn belangen te behartigen. Het inschakelen van die advocaat viel de werknemer te verwijten, aldus de kantonrechter, want de werknemer had bij ongenoegen over de geoefende kritiek nog de gewone weg van rechtstreeks overleg met de werkgever kunnen bewandelen. “Het is alleszins begrijpelijk dat E. met zijn besluit om zich door een advocaat te laten vertegenwoordigen de arbeidsrelatie tussen partijen zodanig op scherp heeft gezet, dat herstel van de onderlinge verhoudingen onmogelijk is geworden”, aldus de uitspraak, en dus volgde ontbinding zonder vergoeding.

Opmerkelijk is dat de advocaat van de werkgever het inschakelen van de advocaat niet als verwijtbaar had aangemerkt (of eigenlijk is dat op zichzelf helemaal niet opmerkelijk, want een advocaat zal het inschakelen van een advocaat niet gauw als verwijtbaar aanmerken; opmerkelijk is dat de kantonrechter een gedraging als van de werknemer als verwijtbaar aanmerkt terwijl de werkgever dat niet had gedaan). Opmerkelijk is ook dat nergens in de uitspraak wordt gesteld dat de advocaat van de werknemer een escalerende brief had geschreven, gesteld had dat er een ernstig conflict was of dat de werkgever zich schandelijk had gedragen of zoiets. De werknemer had zich tot een advocaat gewend en dat was erg genoeg.

Dat geeft te denken over de naam die advocaten bij werkgevers en misschien ook wel bij de betreffende kantonrechter hebben. Er zijn ook wel advocaten die het daarnaar maken. Sommige lezers zullen wel eens een brief van een advocaat hebben gehad die de indruk wekte dat die erop uit was om eens een fikse ruzie te ontketenen, ook waar het belang van zijn cliënt daar niet mee gediend leek.

Gelukkig voor de advocatuur en haar cliëntèle zijn zulke advocaten echter in de minderheid. De meeste advocaten proberen voor hun cliënt een oplossing te bereiken op een manier die de wederpartij in zijn waarde laat. Zo ben ik ook door mijn leermeesters bij Capra “opgevoed” en zo opereert Capra nog steeds. Dat leidt ertoe dat onze cliënten (veelal werkgevers) bij een volgend probleem graag weer onze hulp inroepen; een cliënt is immers alleen maar gebaat bij een advocaat die de zaak niet nodeloos laat escaleren, met alle kosten en moeite van dien. Een goed advocaat zal het standpunt van zijn cliënt verdedigen, maar niet diens boosheid overnemen. Zo voorkomt hij juist dat een conflict uit de hand loopt. De betreffende kantonrechter behoort dat te weten, en daarom acht ik de uitspraak een uitglijder.

Het is misschien begrijpelijk dat een werkgever die een brief van een advocaat krijgt met de mededeling dat die namens een werknemer optreedt even iets denkt als: “Oei, hebben we zo’n fors conflict dan?” Maar hij moet daar natuurlijk wel professioneel mee omgaan. Ik zou geen werkgever aanraden in rechte aan te voeren dat de werknemer verwijtbaar handelt door een advocaat in te schakelen. In het ambtenarenrecht is het recht om een advocaat in te schakelen zelfs uitdrukkelijk verankerd in de wet (artikel 2.1 Algemene wet bestuursrecht). Een wonderlijke uitspraak als die van de Haarlemse kantonrechter zou in het ambtenarenrecht dan ook onmogelijk zijn.