Mijn collega Jacobien Frederix-Gianotten heeft eerder in een artikel de vraag besproken of inzage in een elektronisch patiëntendossier (EPD) reden is voor een ontslag op staande voet. Het EPD blijkt een aantrekkende werking te hebben. De zeer recente discussie rondom het inzien van het patiëntendossier van een Nederlandse realityster toont dit nog maar eens aan. Ook in een recente uitspraak van het Gerechtshof Amsterdam stond de vraag centraal of een medewerker op staande voet ontslagen mocht worden na het inzien van een EPD. Het Hof oordeelde dat dit mocht.
De casus
De medewerkster in kwestie werkte sinds 2001 als secretaresse in het ziekenhuis. Dit ziekenhuis maakt gebruik van het EPD. Hierin staan vertrouwelijke persoons-, medische en andere gegevens van patiënten. Het ziekenhuis heeft een interne gedragscode voor onder meer het gebruik van het EPD. Hierin is duidelijk opgenomen dat het onterecht inzien van patiëntengegevens leidt tot arbeidsrechtelijke maatregelen. In 2013 gaat het mis. De medewerkster kan de verleiding kennelijk niet weerstaan en bekijkt een EPD. Hiervoor krijgt zij een waarschuwing. Ook wordt de medewerkster voorgehouden dat bij herhaald misbruik zwaardere arbeidsrechtelijke maatregelen volgen. In 2017 gaat opnieuw mis. De medewerkster bekijkt meermaals het dossier van een patiënt. Omdat er wederom sprake is van een onterechte inzage wordt de medewerkster op staande voet ontslagen. De kantonrechter laat dit ontslag in stand. Het betoog dat er sprake was van een vergissing wordt niet geloofwaardig geacht.
Uitspraak Gerechtshof Amsterdam d.d. 6 februari 2018
Het Hof volgt de kantonrechter en stelt dat de werkneemster bekend was met de gedragscode. Deze gedragscode is volgens het Hof ingebed in de cultuur van het ziekenhuis en wordt regelmatig besproken op de werkvloer. De aangevoerde persoonlijke omstandigheden doen hier niets aan af. Volgens het Hof mag juist van een medewerker met een lange staat van dienst worden verwacht dat zij uiterst zorgvuldig omgaat met de in het EPD opgenomen vertrouwelijke gegevens van patiënten. Hierbij hecht het Hof belang aan de eerder gegeven waarschuwing. De medewerkster gold als gewaarschuwd mens.
Naar het oordeel van het Hof is er dan ook sprake van een dringende reden. Leeftijd, diensttijd en staat van dienst doen hieraan niets af. Het ontslag op staande voet is rechtsgeldig. Omdat het eindigen van de arbeidsovereenkomst het gevolg is van ernstig verwijtbaar handelen of nalaten wordt geen transitievergoeding toegekend.
Mag een ambtenaar een EPD inzien?
De vraag komt op of de hoogste ambtenarenrechter, de Centrale Raad van Beroep, deze vraag hetzelfde zou hebben beantwoord. Ook in de sector zorg zijn immers (nog) ambtenaren werkzaam. De arbeidsrechtelijke consequenties van een gedraging zoals in de besproken uitspraak is echter nog nooit ter toetsing voorgelegd. Toch durf ik te stellen dat de Centrale Raad van Beroep een nog striktere toetsingsmaatstaf hanteert. Al in 2013 oordeelde de Raad dat een ambtenaar te allen tijde een eigen verantwoordelijkheid heeft met betrekking tot het omgaan met vertrouwelijke gegevens. Het betrof een kwestie waarin een ambtenaar werkzaam bij een gemeente niet-functionele raadplegingen in persoonsvertrouwelijke gegevensbestanden had verricht. Een vergelijk met het inzien van een EPD dringt zich op.
De betrokken ambtenaar stelde dat hij van de geldende gedragsregels niet of niet in toereikende mate op de hoogte was gesteld. Dit betoog kon volgens de Raad niet slagen. De Raad verwees naar de door de werkgever ingevoerde gedragscode. Daarin was vastgelegd dat de ambtenaar functioneel diende om te gaan met gevoelige informatie en de privacy van cliënten diende te respecteren. Deze gedragscode was bekend gemaakt op het intranet van de ambtelijke organisatie. Opvallend was dat de Raad nadrukkelijk overwoog dat de betrokken ambtenaar ook los van enige voorlichting door de werkgever had moeten begrijpen dat bij niet-functionele raadplegingen in persoonsvertrouwelijke gegevensbestanden, de grenzen van het toelaatbare worden overschreden. Een strafontslag (ontslag op staande voet in het ambtenarenrecht) bleef in stand.
Wet normalisering rechtspositie ambtenaren
De rechtspositie van een groot aantal ambtenaren gaat veranderen. De naam van deze wet is echter misleidend. De verwachting is dat materiële rechtsposities niet zozeer veranderen. Het is het formele procesrecht dat wijzigt. De meeste ambtenaren gaan vallen onder de werking van het private arbeidsrecht. Zij krijgen in plaats van een eenzijdige aanstelling, een tweezijdige arbeidsovereenkomst. De bestuursrechter is daarmee niet langer bevoegd. Een geschil wordt in de toekomst voorgelegd aan de civiele rechter. Die toetst aan het binnen het civiele recht ontwikkelde toetsingskader. Voor ambtelijke werkgevers in de zorg is een aanbeveling dan ook op zijn plaats.
Zorg voor een actueel intern reglement
Wordt de jurisprudentie bezien dan hecht de civiele rechter bijzonder aan de voorlichting van medewerkers. Regels en de consequentie van het overtreden daarvan moeten duidelijk zijn voor de medewerkers. In een reglement zal dan ook voldoende duidelijk moeten staan dat medewerkers niet onbevoegd medische gegevens mogen bekijken. Ook moet worden aangegeven wat de sancties zijn als dit toch gebeurt. Deze eisen lijken verdergaand dan de algemene waarschuwing die volgende de bestuursrechter voldoende kan zijn.
Hoewel het altijd raadzaam is uw reglementen periodiek te bezien en te bespreken met de medewerkers, is dit voor de werkgevers die nu nog onder het ambtenarenrecht vallen zeer aan te bevelen. Vraagt u zich af of de Wet normalisering rechtspositie ambtenaren (Wnra) op uw organisatie van toepassing is en welke gevolgen dit met zich brengt, neem dan contact op met een van de advocaten van Capra. Ook wanneer de Wrna niet van toepassing is maar u zich afvraagt of uw reglementen voldoende actueel zijn, kunt u ons natuurlijk bellen of mailen.
En Barbie dan?
En de vraag of het EPD van Barbie door iedere medewerker van het ziekenhuis mocht worden ingezien laat zich dan ook beantwoorden met een duidelijke nee. Want eens een realityster, betekent niet altijd realityster.
Contact over dit onderwerp

Maartje Rutten
Gerelateerd
- All
- Zorg Integriteit
- Integriteit
Jurisprudentie selectie Zorg – april 2025
Artikel
read moreCapra Podcast 3: Het ambtenaren-ontslagrecht
Artikel
read moreDe impact van integriteitskwesties op de cultuur in een onderwijsorganisatie
Artikel
read moreIntegriteit en privacy in de zorgsector
Artikel
read moreJurisprudentie selectie Zorg – maart 2025
Artikel
read moreCapra Podcast 2: Een blik op de vrijheid van meningsuiting voor medewerkers in de publieke sector
Artikel
read moreOnline grensoverschrijdend gedrag is een groeiende uitdaging
Artikel
read moreOrthopedisch chirurg hoeft niet ‘hypercorrect’ te communiceren tijdens OK
Artikel
read moreFeitenonderzoek naar integriteit in de zorg: lessen uit de jurisprudentie
Artikel
read moreGrensoverschrijdend gedrag en de billijke vergoeding
Artikel
read moreJurisprudentie selectie Zorg – november 2024
Artikel
read moreActieve openbaarmaking komt eraan! Hoe gaan we daarmee om?
Artikel
read moreSchoolbestuurders actief bij onderwijsadviesbureaus: belangenverstrengeling?
Artikel
read moreSanctioneren bij niet-integer gedrag: weet u wat u moet doen?
Artikel
read moreZich gedragen als een goed ambtenaar
Artikel
read moreJurisprudentie selectie Zorg – juli 2024
Artikel
read moreIntegriteit politiek ambtsdragers: heikel onderwerp
Artikel
read moreSociale veiligheid op de provinciale werkvloer
Artikel
read moreLunchwebinar: Aandachtspunten grensoverschrijdend gedrag bij Provincies
Lunchwebinar 20 juni 2024
read moreJurisprudentie selectie Zorg – mei 2024
Artikel
read moreLunchwebinar: Grensoverschrijdend gedrag in de zorg
Lunchwebinar 22 april 2024
read moreBeloofd is beloofd
Artikel
read moreJurisprudentie selectie Zorg – april 2024
Artikel
read moreGrensoverschrijdend gedrag binnen het ziekenhuis
Artikel
read moreWangedrag van de ambtenaar
Artikel
read moreJurisprudentie selectie Zorg – maart 2024
Artikel
read moreOndanks meerdere meldingen forse ontslagvergoeding voor muziekdocent
Artikel
read moreGrensoverschrijdend gedrag vertonen als medisch specialist = einde oefening. Of toch niet?
Artikel
read moreEen melding grensoverschrijdend gedrag. En dan?
Artikel
read moreTraining Arbeidsconflict voor vertrouwenspersonen
Training
read moreJurisprudentie selectie Zorg – december 2023
Artikel
read moreJurisprudentie selectie Zorg – oktober 2023
Artikel
read moreDe klokkenluider van de ‘Amstre dame’
Artikel
read moreOntslag op staande voet wegens stiekem uitje naar de Efteling
Artikel
read moreJurisprudentie selectie Zorg – augustus 2023
Artikel
read moreJurisprudentie selectie Zorg – juli 2023
Artikel
read moreGrensoverschrijdend gedrag leidt tot ontslag op staande voet
Artikel
read moreJurisprudentie selectie Zorg – juni 2023
Artikel
read moreGeen billijke vergoeding na een beëindiging dienstverband met wederzijds goedvinden
Artikel
read moreJurisprudentie selectie Zorg – mei 2023
Artikel
read moreJurisprudentie selectie Zorg – april 2023
Artikel
read moreNieuwe Cao Gemeenten en Cao SGO na bekrachtiging principeakkoord 2023
Artikel
read moreJurisprudentie selectie Zorg – maart 2023
Artikel
read moreVerplichtstelling vertrouwenspersoon
Artikel
read moreWebinar – Grensoverschrijdend gedrag: het gaat toch mis en nu
Artikel
read moreJurisprudentie selectie Zorg – februari 2023
Artikel
read moreNa (aangekondigde) stakingen toch akkoord Cao Gemeenten en Cao SGO 2023
Artikel
read moreHELP! Een melding over ongewenst gedrag! Wat nu?
Artikel
read moreJurisprudentie selectie Zorg – januari 2023
Artikel
read moreJurisprudentie Zorg – selectie jaaroverzicht 2022
Artikel
read moreWet bevorderen integriteit en functioneren decentraal bestuur (tweede tranche)
Artikel
read moreJurisprudentie selectie Zorg – december 2022
Artikel
read moreWebinar Grensoverschrijdend gedrag in het onderwijs en de zorg – AvdR
Artikel
read moreWet bevorderen integriteit en functioneren decentraal bestuur: nieuwe integriteitsregels en geheimhoudingsregeling
Artikel
read moreJurisprudentie selectie Zorg – november 2022
Artikel
read moreGrensoverschrijdend gedrag binnen de zorg: wat kunt ú doen?
Artikel
read moreAanpak Ministerie van OC&W tegen discriminatie en racisme
Artikel
read moreOntslag werkneemster ROC na publicatie kritisch boek
Artikel
read moreJurisprudentie selectie Zorg – oktober 2022
Artikel
read moreIntegriteit, niet in beton gegoten, bespreek het!
Artikel
read moreJurisprudentie selectie Zorg – september 2022
Artikel
read moreAppa-uitkeringen bij arbeidsongeschiktheid van (ex-bestuurders); een onderschat risico
Artikel
read moreJurisprudentie selectie Zorg – augustus 2022
Artikel
read moreJurisprudentie selectie Zorg – juli 2022
Artikel
read moreGrensoverschrijdend gedrag en ernstige verwijtbaarheid
Artikel
read moreJurisprudentie selectie Zorg – juni 2022
Artikel
read moreJurisprudentie selectie Zorg – mei 2022
Artikel
read moreJurisprudentie selectie Zorg – april 2022
Artikel
read moreJurisprudentie selectie Zorg – maart 2022
Artikel
read moreWat we kunnen leren van de zaak G. tegen Volt
Artikel
read moreJurisprudentie selectie Zorg – februari 2022
Artikel
read moreHet beroepsgeheim van de bedrijfsarts volgens de tuchtrechter
Artikel
read moreArtikel in TAR COVID-19, grondrechten, ambtenaarschap en belangenafweging
Artikel
read moreJurisprudentie selectie Zorg – januari 2022
Artikel
read moreJurisprudentie Zorg – selectie jaaroverzicht 2021
Artikel
read moreIntegriteitsschending? Het belang van goed onderzoek
Artikel
read moreOntslag op staande voet en het belang van onverwijld handelen – AdvR TV
Artikel
read moreJurisprudentie selectie Zorg – december 2021
Artikel
read moreIntegriteit voor zorginstellingen
Online kennisbijeenkomst 15 februari 2022
read moreVergewisplicht voor werkgevers in de zorg
Webinar 20 januari 2022
read moreIntegriteitsgrenzen in de zorg
Artikel
read moreRisicoanalyse kandidaat-wethouders; stand van zaken wetsvoorstel Wet bevorderen integriteit en functioneren decentraal bestuur
Artikel
read moreZorgvuldig onderzoek en adequate belangenafweging bij ontslag op staande voet leraar
Artikel
read moreJurisprudentie selectie Zorg – november 2021
Artikel
read moreNoot JAR Geen ontbinding op de e-grond ondanks strafrechtelijke veroordeling voor zware mishandeling van een collega
Artikel
read moreMeToo versus ook gij
Artikel
read moreGemeenteraadsverkiezingen 2022 – kandidaat-wethouders: aandacht voor integriteit
Artikel
read moreJurisprudentie selectie Zorg – oktober 2021
Artikel
read moreBillijke vergoeding van € 370.000 vanwege onzorgvuldig feitenonderzoek
Artikel
read morePersoonlijk belang wethouder bij besluit over omgevingsvergunning?
Artikel
read moreJurisprudentie selectie Zorg – september 2021
Artikel
read moreNoot AB Hoger beroep over een kerstcadeau
Artikel
read moreNoot AB Ontslag brandweerman in verband met lidmaatschap Hells Angels
Artikel
read moreOnderwijsinstellingen besteden weinig aandacht aan integer gedrag
Artikel
read moreJurisprudentie selectie Zorg – augustus 2021
Artikel
read moreNoot JAR Openen gevangenisdeuren voor pizzabezorger wel verwijtbaar, maar niet ernstig
Artikel
read moreJurisprudentie selectie Zorg – juli 2021
Artikel
read moreJurisprudentie selectie Zorg – juni 2021
Artikel
read moreAltruïsme of ernstig verwijtbaar handelen?
Artikel
read moreDiefstal en mishandeling ≠ diefstal en/of mishandeling
Artikel
read moreGastcolumn: Voorkomen is beter dan genezen
Artikel
read moreJurisprudentie selectie Zorg – mei 2021
Artikel
read moreJurisprudentie selectie Zorg – april 2021
Artikel
read moreOnrechtmatig inzien patiëntendossier? Rechter matigt boete tot € 350.000
Artikel
read moreJurisprudentie selectie Zorg – maart 2021
Artikel
read moreGrensoverschrijdend gedrag in het onderwijs
Artikel
read moreIntegriteit: het belang van het gesprek daarover
Artikel
read moreErnstig verwijtbaar handelen en het recht op een transitievergoeding deel II
Artikel
read moreJurisprudentie selectie Zorg – februari 2021
Artikel
read moreIntegriteit – Affectieve relatie tussen de gemeentesecretaris en ondergeschikte
Artikel
read moreJurisprudentie selectie Zorg – januari 2021
Artikel
read moreNut en noodzaak van ambtelijke gedragscodes
Artikel
read moreWetsvoorstel Wet bevorderen integriteit en functioneren bestuur
Artikel
read moreFoute foto’s op je privé telefoon: integer of niet?
Artikel
read moreIntegriteit en geanonimiseerde verklaringen
Artikel
read moreDe VOG-verklaring als essentieel onderdeel in de totstandkoming van een arbeidsovereenkomst
Artikel
read moreEen handdruk anno 2020: ontslag op staande voet?
Artikel
read moreErnstig verwijtbaar handelen en het recht op een transitievergoeding
Artikel
read moreAandacht voor integriteit in de zorg
Artikel
read moreWebinars : Integriteit in de zorg
In drie online webinars verdieping over integriteit in de zorg
read moreToename van arbeidsrechtelijke rechtszaken over ambtenaren
Blog Publiek Arbeidsrecht
read moreIntegriteit op de universiteit
In drie online webinars verdieping over integriteit op de universiteit
read moreIntegriteit in het onderwijs lastig?
Artikel
read moreBijzondere eisen voor medewerkers in de zorg: niet alleen in corona-tijd
Artikel
read moreWerkgevers, controleer uw gedragscode (en sanctiebeleid)!
Artikel
read moreUpdate Alcohol- en drugstesten: maak werk van ADM-beleid
Artikel
read moreIntegriteit volgens de civiele rechter
Artikel
read moreIntegriteit in tijden van corona
Artikel
read moreHerplaatsingsonderzoek: oud en nieuw
Artikel
read moreWerkgever vernietigt arbeidsovereenkomst na bedrog psychotherapeut op CV
Artikel
read moreWetenschappelijke integriteit is een pijler voor betrouwbare wetenschap
Artikel
read moreDe arbeidsrechtadvocaat als conflictmanager
Artikel
read moreIntegriteit, oftewel het morele kompas
Artikel
read moreIntegriteit binnen de zorg
Artikel
read moreZorgseminar “Welkom arbeidsrecht”
Zorgseminar Wnra in de zorg in Utrecht
read moreFeitenonderzoeken en privacybescherming
Artikel
read moreCapra Advocaten neemt Integriteit.nl Training & Advies over
Nieuws
read moreIntegriteitsanalyse besturen provinciale staten
Nieuws
read moreIntegriteitsanalyse leden en (hoog)heemraden waterschappen
Nieuws
read moreMasterclass integriteit en bewustwording voor leidinggevenden in de zorg
Masterclass over integriteit voor leidinggevenden in de zorg
read moreColumn: Schade ten gevolge van integriteitsonderzoeken
Artikel
read moreUpdate voorgenomen maatregelen ter versterking van de integriteit van het lokaal bestuur
Artikel
read moreEerste Kamer neemt voorstel aanpassing Wet BIG aan
Artikel
read moreUitgesproken: Satudarah
Artikel
read moreSelectie Jurisprudentie Zorg 2e kwartaal 2018
Artikel
read moreOntslag op staande voet zes dagen voor einde van de arbeidsovereenkomst
Artikel
read moreMag iedere ziekenhuismedewerker het patiëntendossier van Barbie inzien?
Artikel
read moreUitgesproken: Frans Naerebout
Artikel
read moreHof: medicijngebruik geen excuus voor vervalsen diploma
Artikel
read moreRisicoanalyse integriteit kandidaat-wethouders
Artikel
read moreColumn: Zorgvuldigheidseisen bij feitenonderzoeken
Artikel
read moreZwijgen is zilver, spreken is goud?
Artikel
read moreIn beeld: het ontslagrecht na de normalisering
Artikel
read moreIs onrechtmatige inzage in EPD reden voor ontslag op staande voet?
Artikel
read moreDe frauderende apotheker en samenloop van rechtsgangen
Artikel
read moreColumn: Integriteit bij de overheid: een blijvend hot issue
Artikel
read moreBelangenverstrengeling hoogleraar leidt tot strafontslag
Artikel
read moreOproep aan schoolbesturen: zet integriteit op de agenda
Artikel
read moreColumn: Alternatieve feitenonderzoeken?
Artikel
read moreGovernancecode Zorg 2017: goed bestuur in de zorg
Artikel
read moreEen vakbekwame zorgcoördinator gaat over de schreef
Artikel
read moreDe integere zorgbestuurder?
Artikel
read moreFeitenonderzoeken: geen sinecure
Artikel
read moreNiet elke fout is een integriteitsschending
Artikel
read moreEen beetje integer …
Artikel
read moreRisicoanalyse integriteit Gedeputeerde Staten en dagelijks bestuur waterschappen
Artikel
read moreOntbinding arbeidsovereenkomst verpleegkundige wegens schending geheimhoudingsplicht!?
Artikel
read moreHet bewustwordingsgesprek
Artikel
read moreNetwerkbijeenkomsten ‘het ambt van raadslid’
Artikel
read moreMisbruik van Suwinet wordt aangepakt
Artikel
read moreDe gemeenteraadsverkiezingen komen eraan
Artikel
read moreEen beetje meer integer graag!
Artikel
read moreLeidt loonbeslag tot strafontslag?
Artikel
read moreLidmaatschap Hells Angels en Satudara reden voor ontslag?
Artikel
read morePubliek/private samenwerking: integriteit in een ander daglicht?
Artikel
read moreIntegriteit overkomt je
Artikel
read moreDe voorbeeldfunctie van de bestuurder
Artikel
read moreIntegriteit, een blijvend actueel onderwerp
Artikel
read moreOntzeggen afscheidsreceptie na ontslag is Awb-besluit
Artikel
read moreKlokkenluiden of onrechtmatig lekken
Artikel
read more