Aansluitende uitkering na 65 jaar mogelijk in het Primair Onderwijs

Op 1 september 2015 heeft de Rechtbank Rotterdam uitspraak gedaan over de toepassing van de Werkloosheidsregeling Onderwijspersoneel Primair Onderwijs (WOPO). In deze zaak ging het om de vraag tot welke leeftijd een aansluitende uitkering kon worden toegekend. Of beter gezegd, of er recht bestaat op een aansluitende uitkering na de dag waarop de werknemer 65 jaar is geworden.

In artikel 7 van de WOPO is geregeld dat de duur van de aansluitende uitkering gekoppeld wordt aan de leeftijd van de medewerker en zijn onderwijsdiensttijd. Artikel 7 is zodanig ingericht dat hoe ouder de medewerker en hoe langer de diensttijd is, de duur van de aansluitende uitkering langer wordt. Zo geldt voor een medewerker van 53 jaar die een onderwijsdiensttijd heeft van 12 jaar  aanspraak heeft op een aansluitende uitkering tot de dag waarop hij de leeftijd van 65 jaar bereikt (artikel 7 lid 3 onder a). Dat is, na aftrek van de periode van de WW-uitkering, ruim 8 jaar. Zou de medewerker 49 jaar zijn en een diensttijd hebben van 7 jaar, dan zou hij aanspraak hebben op een aansluitende uitkering van 5,5 jaar (artikel 7 lid 2 onder e).

Gat tussen einde aansluitende uitkering en de pensioendatum door verschuiven AOW-leeftijd

Het uitgangspunt van de uitvoeringsinstantie van de WOPO, WW-plus, is dat iemand die voldoet aan het criterium van 53 jaar en die voldoende onderwijsdiensttijd heeft, aanspraak heeft op een aansluitende uitkering die duurt tot de dag waarop hij 65 wordt. Volgens WW-plus kan zo iemand niet terugvallen op de regeling die voor ‘49-plussers’ geldt. Deze redenering was ook logisch toen de AOW-gerechtigde leeftijd 65 jaar was. Immers bij het bereiken van de AOW-gerechtigde leeftijd bestaat er geen aanspraak meer voor een uitkering. Met de verschuiving van de AOW-gerechtigde leeftijd ontstaat met deze redenering een gat tussen het einde van de aansluitende uitkering en de pensioendatum.

Uitspraak Rechtbank Rotterdam

Een onderwijsmedewerker werd op 60-jarige leeftijd ontslagen. Hij vroeg een WW-uitkering aan en tevens een bovenwettelijke uitkering. WW-plus kende op grond van de WOPO aan de medewerker een aanvullende en aansluitende uitkering toe. De einddatum van de aansluitende uitkering werd vastgesteld op 26 januari 2019, de dag voorafgaand aan de dag waarop de medewerker 65 jaar zou worden. WW-plus baseerde zich op zijn uitgangspunt dat de medewerker voldeed aan het criterium van de ‘53-plusser’ regeling en daar dus aanspraak op had.

De medewerker kon zich niet vinden in de einddatum van zijn aansluitende uitkering en stelde bezwaar en vervolgens beroep in. De medewerker stelde dat hij zowel voldeed aan de voorwaarden voor de regeling van de ‘49-plusser’ als van de ‘53-plusser’. Toepassing van de ‘53-plusser’ regeling zou leiden tot een gat tussen het einde van de aansluitende uitkering en zijn AOW-gerechtigde leeftijd, terwijl toepassing van de ‘49-plusser’ regeling zou leiden tot naadloze aansluiting op zijn AOW-gerechtigde leeftijd. De medewerker vond het door WW-plus gehanteerde uitgangspunt onredelijk. Daaraan legde de medewerker ten grondslag dat de bedoeling van de opbouw van artikel 7 van de WOPO is dat de medewerker naarmate hij ouder is en een langere diensttijd heeft, verdergaande aanspraken heeft op een aansluitende uitkering. Vanuit daar redenerend kan het dan niet zo zijn dat een medewerker van 60 jaar een kortere aansluitende uitkering heeft dan een medewerker van 50 jaar. Volgens de medewerker bracht redelijke toepassing van de WOPO mee dat in dat geval de regeling van de ‘49-plusser’ toegepast diende te worden en de einddatum van de aansluitende uitkering gelijk zou zijn aan zijn AOW-gerechtigde leeftijd.

De rechter stelde in deze zaak vast dat de medewerker voldeed aan zowel de voorwaarden van de 49-plusser regeling als ook van de ‘53-plusser’ regeling. Vervolgens gaat de rechter in op de bedoeling van artikel 7 van de WOPO. Hij overwoog dat artikel 7 van de WOPO zo was opgebouwd dat de werknemer naarmate hij ouder is en langere diensttijd heeft, verdergaande aanspraken op een aansluitende uitkering krijgt, waarbij het derde lid van dit artikel (‘53-plusser’ regeling) de medewerker de meest verdergaande aanspraken verleent. Het zou dan ook in de rede liggen dat de duur van de aansluitende uitkering overeenkomstig de ‘53-plusser’ regeling werd vastgesteld.

Verschuiving AOW-gerechtigde leeftijd

Zou het hier bij gebleven zijn dan was WW-plus in het gelijk gesteld. Maar de rechter stelde nog de verschuiving van de AOW-gerechtigde leeftijd aan de orde. Juist door deze verschuiving zou de medewerker onder toepassing van de ‘49-plusser’ regeling verdergaande aanspraken hebben dan onder toepassing van de ‘53-plusser’ regeling.  Zo kwam de rechter bij zijn conclusie dat zowel de tekst als ook de bedoeling van artikel 7 van de WOPO geen belemmeringen vormden en redelijke toepassing van het artikel meebracht dat de ‘49-plusser’ regeling vastgesteld had moeten worden door WW-plus. De rechter voorzag zelf in de zaak en stelde de einddatum van de aansluitende uitkering vast op de datum dat de medewerker de AOW-gerechtigde leeftijd zou bereiken.

Onderwijsmedewerkers van 57 jaar of ouder

Deze uitspraak staat niet op zichzelf. De situatie zoals omschreven in de uitspraak is van toepassing op alle onderwijsmedewerkers van 57 jaar of ouder in het primair onderwijs en die voldoen aan zowel de voorwaarden van de ‘49-plusser’ regeling als ook aan voorwaarden van de ‘53-plusser’ regeling. Maar nog belangrijker, de uitspraak kan nog breder worden getrokken. Het voorgezet onderwijs en het middelbaar beroepsonderwijs kent eenzelfde bovenwettelijke uitkeringsregeling waarbij dezelfde opbouw van de duur van de aansluitende uitkering wordt gehanteerd.

De vraag doet zich dan ook voor of die medewerkers ‘keuze’ hebben in de voor hen gunstigste toepassing van artikel 7 van de WOPO. In eerste instantie is het aan de uitvoeringsinstantie van de bovenwettelijke uitkeringsregeling om die vaststelling te maken. Ik meen evenwel dat de 57+medewerker die een beroep doet op de ‘49-plusser’ regeling op basis van deze uitspraak wel een zaak in handen heeft. De wijze waarop de Rotterdamse rechter de WOPO-regeling uitlegt is naar mijn mening geen onredelijke uitleg van het artikel. Het beperken van een 57+ medewerker in zijn aansluitende uitkeringsaanspraken strookt niet met de bedoeling van het artikel dat een oudere medewerker met een langer dienstverband, verdergaande aanspraken heeft. Overigens zou ook betoogd kunnen worden dat er sprake is van leeftijdsdiscriminatie, nu de jongere medewerker een langere uitkering wordt toegekend dan de oudere medewerker.

Update 2016: in de nieuwe cao PO is het probleem van het AOW-gat gedicht. Tevens is er overgangsrecht opgenomen voor de lopende uitkeringen.