Als een wethouder begint aan zijn ambtstermijn, maakt hij vaak met de werkgever waar hij als werknemer in dienst is, afspraken over zijn overstap. Hij wordt daarbij gesteund door de wet, want zowel in de Ambtenarenwet (Aw) als in het Burgerlijk Wetboek (BW) zijn bepalingen opgenomen die eventuele drempels weg kunnen nemen om die overstap te maken. Zo bepaalt artikel 125c Aw dat een wethouder tijdelijk ontheven wordt van zijn functie. In het BW (artikel 7:643 BW) is geregeld dat de wethouder van zijn werkgever kan verlangen dat hij hem (onbetaald) buitengewoon verlof verleent. In de diverse ambtelijke rechtspositieregelingen en in CAO’s zijn bepalingen opgenomen over de (al dan niet) doorbetaling van het loon en de premies voor de sociale verzekeringen in deze periode.
Wel of geen terugkeergarantie afspreken?
Doet een werkgever er verstandig aan om naast deze wettelijke bepalingen nog expliciet een terugkeergarantie overeen te komen? Aan een dergelijke terugkeergarantie zijn aanzienlijke rechtspositionele en financiële risico’s verbonden.
Een terugkeergarantie betekent voor de werkgever dat hij bij de invulling van functies en vacatures continu met de terugkeer van de betreffende medewerker rekening moet houden. Dat kan tot lastige situaties leiden, zeker als het gaat om één van de topambtenaren die wethouder wil worden. Het vrijhouden van een dergelijke topfunctie in afwachting van een mogelijke terugkeer is vanzelfsprekend geen optie en aan het in dienst nemen van een vervanger op basis van een tijdelijke aanstelling zitten ook haken en ogen. Kan er bijvoorbeeld op tijdelijke basis wel een adequate vervanger worden gevonden? Ook loopt de overheidswerkgever een aanmerkelijk uitkeringsrisico wanneer deze medewerker ontslag wordt verleend uit de tijdelijke aanstelling. Inhuur zou een optie kunnen zijn, maar is mogelijk erg duur.
Bij de afweging om wel of geen terugkeergarantie te verlenen is met name ook het volgende aspect van belang. Artikel 8:9 van de CAR/UWO bepaalt dat een wethouder die bij een gemeente terugkeert van politiek verlof en naar het oordeel van het college niet in actieve dienst kan worden hersteld, eervol ontslag kan worden verleend. Het Rijk kent een soortgelijke bepaling in artikel 96b ARAR en de politie in artikel 92 Barp. Belangrijk is dat de betrokken ambtenaar bij een ontslag op grond van dit artikel in beginsel geen aanspraak heeft op een werkloosheidsuitkering ten laste van de gemeente waar hij in dienst was, eenvoudigweg omdat hij aan zijn wethouderschap niet de hoedanigheid van werknemer in de zin van de WW kan ontlenen . Cruciaal is nu dat in het geval een terugkeergarantie is verleend, artikel 8:9 CAR/UWO niet meer kan worden toegepast. De gewezen wethouder keert dan weer terug bij de gemeente waar hij voorheen in dienst was en wanneer er geen passende functie voor hem is, zal die gemeente hem op een andere grond ontslag moeten verlenen met mogelijk aanzienlijke financiële consequenties in de uitkeringssfeer.
Aanspraken wethouder na beëindiging wethouderschap
Een wethouder die is afgetreden, heeft op grond van de Algemene pensioenwet politieke ambtsdragers (Appa), recht op een ontslaguitkering ten laste van de gemeente waar hij wethouder was. Het maakt daarbij niet uit wat de reden voor het aftreden is geweest. Hij moet zich houden aan de rechten en plichten uit de Appa, zoals de plicht om te solliciteren (artikel 132a Appa). Hij is onder meer verplicht actief passende arbeid te vinden en aangeboden passende arbeid te aanvaarden.
De terugkeergarantie en de Appa-uitkering
Wanneer partijen een terugkeergarantie zijn overeengekomen en de gewezen wethouder maakt daar na zijn ontslag gebruik van, dan is een Appa-uitkering uiteraard niet aan de orde. Echter, wanneer de wethouder na zijn ontslag van deze overeengekomen mogelijkheid geen gebruik maakt, dan komt hij daarmee de hiervoor omschreven sollicitatieverplichting niet na. Hij loopt dan het risico dat zijn uitkering geheel of gedeeltelijk wordt ingehouden op basis van artikel 132c Appa en het daarop gebaseerde Besluit sollicitatieplicht Appa voor gewezen politieke ambtsdragers.
Het is in dit kader interessant om stil te staan bij artikel 132a, lid 6 van de Appa waarin is aangegeven dat de bepalingen rond de sollicitatieplicht niet gelden in de eerste periode van drie maanden nadat de wethouder is afgetreden. De achterliggende gedachte hierbij is dat een benoeming in een politiek ambt abrupt kan eindigen. Er geldt geen opzegtermijn of herplaatsingperiode. Door de sollicitatieplicht pas na drie maanden in te laten gaan, wordt de gewezen wethouder wat tijd gegund zich te beraden op zijn nieuwe situatie.
Stel dat de ex-wethouder afziet in deze eerste periode van drie maanden na zijn ontslag van de terugkeergarantie. Wellicht dat de wethouder daarmee in strijd handelt met het doel van de bepalingen rond de sollicitatieplicht uit de Appa: zich actief inspannen om nieuw werk te vinden. Het afzien van een recht om terug te keren past daar niet bij.
Het is echter de vraag of deze stap van de wethouder op grond van de Appa gesanctioneerd kan worden. Er is namelijk geen sprake van het overtreden van artikel 132a Appa omdat de sollicitatieverplichting de eerste drie maanden niet geldt. Er is dus geen wettelijke grond om een sanctie op te leggen. Het is tevens zeer de vraag of een besluit van de gemeente om, onder verwijzing naar de bedoeling van de wet (een actieve sollicitatie-inspanning) en met een beroep op de redelijkheid en billijkheid, een sanctie toe te passen op de Appa-uitkering van de betrokken wethouder, in stand blijft wanneer het tot een procedure bij de Centrale Raad van Beroep komt.
De Centrale Raad van Beroep heeft namelijk in zijn uitspraak van 12 januari 2006, LJN: AV0743 in een geschil over de vraag of een FPU-uitkering verrekend mag worden met de Appa-uitkering, overwogen dat de in de Appa opgenomen regeling inzake verrekening van inkomsten uit of in verband met arbeid of bedrijf en de overwegingen die daaraan ten grondslag liggen, een gebonden karakter heeft en dat de gemeente in dit geval geen ruimte had om daarvan op grond van redelijkheid en billijkheid af te wijken. De bepalingen rond het sanctioneren van het niet nakomen van de sollicitatieverplichting lijken evenzeer een gebonden karakter te hebben, zodat in lijn van deze uitspraak gesteld kan worden dat voor deze situatie geen ruimte bestaat om daarvan op grond van redelijkheid en billijkheid af te wijken.
Een dergelijke stap van de wethouder kan mogelijk wel politiek gevoelig liggen. Hij moet nu een beroep op de Appa doen, terwijl hij zonder financiële consequenties voor de gemeente waar hij als wethouder was benoemd, weer bij zijn oorspronkelijke werkgever had kunnen gaan werken. Dat geldt ook voor de situatie waarin de wethouder al tijdens zijn benoemingsperiode afstand doet van het recht om terug te keren. Niet ondenkbaar is dat de wethouder dan na zijn ontslag een beroep op de Appa moet doen met de bijbehorende kosten voor de gemeente. Een dergelijke handeling kan op grond van de Appa in ieder geval niet gesanctioneerd worden, want de bepalingen uit de Appa zijn pas van toepassing als er een recht op uitkering bestaat en daar is in die situatie nog geen sprake van.
Situatie voor en na 27 februari 2010
De sollicitatieplicht in de Appa is bij wetswijziging van 27 februari 2010 ingevoerd. Alle wethouders die sinds 27 februari 2010 voor het eerst zijn benoemd vallen onder deze nieuwe bepaling. Voor wethouders die voor 27 februari 2010 in functie waren en zijn herbenoemd, geldt dat zij pas na hun herbenoeming onder de nieuwe bepaling vallen. Bij genoemde wetswijziging is overigens meer veranderd. De uitkeringsduur is verkort, er kan planmatige begeleiding bij het vinden van ander werk worden geboden en het loopbaanprincipe is ingevoerd (aanspraken op een Appa-uitkering opgebouwd in verschillende Appafuncties tellen mee bij het vaststellen van de duur van de Appa-uitkering).
Afsluitend
Een eenduidig antwoord op de vraag wat de gevolgen zijn van het afzien van een terugkeergarantie voor zowel de wethouder als de gemeente waar hij is benoemd, is niet te geven want sterk afhankelijk van de individuele omstandigheden. Steeds zal per geval onderzocht moeten worden wat de implicaties kunnen zijn.
Contact over dit onderwerp
Gerelateerd
- All
- Overheid Arbeidsverhoudingen Sociale Zekerheid
- Rechtspositie bestuurders
- Sociale zekerheid
- Overheid Politiek bestuurder en rechtspositie
ABC van het Arbeidsrecht bij Gemeenten: DEF
Artikel
read moreDe impact van integriteitskwesties op de cultuur in een onderwijsorganisatie
Artikel
read moreABC van het Arbeidsrecht bij Gemeenten: ABC
Artikel
read moreOntslag tijdens ziekte: Waar liggen de grenzen bij werknemers met een stoornis?
Artikel
read moreRe-integratieplicht sociale werkgevers: lat ligt nóg hoger
Artikel
read moreOnderhandelingen Cao Gemeenten/SGO 2025-2026: witte rook nog ver weg
Artikel
read moreOnderhandelingen voor de nieuwe Cao Gemeenten/SGO gaan weer van start!
Artikel
read moreMediation is vrijwillig…, of toch niet?
Artikel
read moreIntegriteit politiek ambtsdragers: heikel onderwerp
Artikel
read moreMeebetalen aan WW-uitkering bij afwijzing contractverlening?
Artikel
read moreZiekmelding geen vereiste voor recht op loondoorbetaling tijdens ziekte
Artikel
read moreBeloofd is beloofd
Artikel
read more1% ziek, dat mag toch niet?
Artikel
read moreOpzegverbod in het onderwijs bij langdurige arbeidsongeschiktheid – de kantonrechter legt de cao uit
Artikel
read moreEigenrisicodragen WGA – neem de regie!
Artikel
read moreHet verzoek om een herbeoordeling bij het UWV
Artikel
read moreVanaf 1 juli 2023: visie werknemer en werkgever verplicht onderdeel van Plan van Aanpak
Artikel
read moreVan passende arbeid naar bedongen arbeid: een dunne grens
Artikel
read moreVerliest een zieke werknemer die niet wil meewerken aan een vertrekregeling zijn recht op loon?
Artikel
read moreEinde Ziektewetuitkering en weer ziek
Artikel
read moreHoezo een arbeidsconflict? Ik ben ziek.
Artikel
read moreWerkgever schendt zorgplicht – aansprakelijk voor schade als gevolg van Covidbesmetting
Artikel
read moreJurisprudentie Overheid – selectie jaaroverzicht 2022
Artikel
read moreVereenvoudigde behandeling WIA: eenvoudiger én sneller
Artikel
read moreSleutelfuncties, wat kun je er nog mee?
Artikel
read moreAppa-uitkeringen bij arbeidsongeschiktheid van (ex-bestuurders); een onderschat risico
Artikel
read moreUpdate UWV Werkwijzer Poortwachter
Artikel
read moreJurisprudentie selectie Overheid – september 2022
Artikel
read moreJurisprudentie selectie Overheid – juni 2022
Artikel
read moreJurisprudentie selectie Overheid – april 2022
Artikel
read moreHeeft een werknemer met medische beperkingen recht op ander werk? Werkgevers, pas op!
Artikel
read moreCorona : relevante onderwerpen
Artikel
read moreArtikel in TAR COVID-19, grondrechten, ambtenaarschap en belangenafweging
Artikel
read moreJurisprudentie selectie Overheid – februari 2022
Artikel
read moreJurisprudentie Overheid – selectie jaaroverzicht 2021
Artikel
read moreDe bedrijfsarts en het tuchtrecht in 2021
Artikel
read moreWaterschappen en Provincies: de Rechtspositie bestuurders en politiek verlof
In één dagdeel op de hoogte over alles wat u zou moeten weten over de rechtspositie van aankomende en aftredende bestuurders
read moreJurisprudentie selectie Overheid – december 2021
Artikel
read moreRisicoanalyse kandidaat-wethouders; stand van zaken wetsvoorstel Wet bevorderen integriteit en functioneren decentraal bestuur
Artikel
read moreBetaald ouderschapsverlof per 2 augustus 2022
Artikel
read moreJurisprudentie selectie Overheid – november 2021
Artikel
read moreGesprek met Max Asscher, voormalig bedrijfsarts
Artikel
read moreGemeenteraadsverkiezingen 2022 – kandidaat-wethouders: aandacht voor integriteit
Artikel
read moreGemeenteraadsverkiezingen 2022: de rechtspositie van niet terugkerende wethouders
Artikel
read moreBillijke vergoeding van € 370.000 vanwege onzorgvuldig feitenonderzoek
Artikel
read morePersoonlijk belang wethouder bij besluit over omgevingsvergunning?
Artikel
read moreJurisprudentie selectie Overheid – oktober 2021
Artikel
read moreOnline kennisbijeenkomst Den Haag: arbeidsongeschiktheid
Online kennisbijeenkomst 4 november
read moreOnline kennisbijeenkomst Den Bosch: arbeidsongeschiktheid
Online kennisbijeenkomst 14 oktober
read moreJurisprudentie selectie Overheid – september 2021
Artikel
read moreOver de bedrijfsarts, bingo’s en ontslag
Artikel
read moreHet coronavirus en de overheid: arbeidsrechtelijke vragen
Artikel
read moreActueel: Arbeidsrechtelijke vragen over het coronavirus
Artikel
read moreDe preventieve rol van de bedrijfsarts (deel 2)
Artikel
read moreJurisprudentie selectie Overheid – juni 2021
Artikel
read moreUpdate: Code oranje en vakantierichtlijnen
Artikel
read moreMag een werkgever voorwaarden verbinden aan de wedertewerkstelling van werknemer?
Artikel
read moreDe bedrijfsarts in de knel?
Artikel
read moreKomt een militair bij de dokter
Artikel
read moreWat gaat voor: oordeel bedrijfsarts of deskundigenoordeel UWV?
Artikel
read moreLangdurig ziek? Extra inspanning vereist bij herplaatsing
Artikel
read moreBovenwettelijke uitkeringsrechten uit de CAO Gemeenten en de WNT
Artikel
read moreWerken met oproepkrachten? Vergeet het aanbod van een vaste arbeidsomvang niet
Artikel
read moreEen jaar later en 100 adviezen van het OMT verder: Covid-19
Artikel
read moreZiekte en disfunctioneren: een complexe combi
Artikel
read moreWeigering passende functie te aanvaarden? Dan geen transitievergoeding!
Artikel
read moreBent u eigenlijk wel eigenrisicodrager?
Artikel
read moreDe preventieve rol van de bedrijfsarts
Artikel
read moreWet bedrag ineens, RVU en verlofsparen akkoord in Eerste Kamer
Artikel
read moreWetsvoorstel Wet bevorderen integriteit en functioneren bestuur
Artikel
read moreCovid-19 en de mondkapjesplicht
Artikel
read moreWetsvoorstel ‘RIV-toets UWV door arbeidsdeskundigen’
Artikel
read moreIs Covid-19 van invloed op de omvang van de billijke vergoeding?
Artikel
read moreZet een contractuele opzegtermijn de WNT opzij?
Artikel
read moreWetsvoorstel Wet bedrag ineens, RVU en verlofsparen
Artikel
read moreEen handdruk anno 2020: ontslag op staande voet?
Artikel
read moreHet uitsluiten van een lid van de ondernemingsraad
Artikel
read moreCode oranje en vakantierichtlijnen
Artikel
read moreOmvang re-integratieverplichting werknemer: hoe zat het ook al weer?
Artikel
read moreOmvang re-integratieverplichting werkgever: hoe zat het ook al weer?
Artikel
read moreCOVID-19 (Corona), re-integratie en het UWV – 3
Artikel
read moreAanvullend geboorteverlof per 1 juli ingevoerd
Artikel
read moreThuiswerken, de zorgplicht van de werkgever en de rol van de ondernemingsraad
Artikel
read moreControle en ontslag van een ‘arbeidsongeschikte’ werknemer
Artikel
read moreTransitievergoeding bij herplaatsing van een langdurig arbeidsongeschikte medewerker
Artikel
read moreCOVID-19 (Corona), re-integratie en het UWV
Artikel
read moreZorg zzp-er in de zorgen?
Artikel
read moreRecht op compensatie van de transitievergoeding voor diepslapers?
Artikel
read moreTijdelijke wet digitale beraadslaging en besluitvorming provincies, gemeenten, waterschappen en de openbare lichamen Bonaire, Sint Eustatius en Saba
Artikel
read moreMinister: zzp’ers in de zorg? Die zijn helemaal geen zzp’er!
Artikel
read moreDe rol van de bedrijfsarts volgens het Centraal Tuchtcollege Gezondheidszorg
Artikel
read moreDe arbeidsrechtadvocaat als conflictmanager
Artikel
read moreZiekmelding vanuit het buitenland; wat nu?
Artikel
read more(Overheids)werkgever: Vraag UWV tijdig om compensatie van uitbetaalde transitievergoedingen aan arbeidsongeschikte werknemers
Artikel
read moreRechtbank Midden-Nederland: compensatie zwangerschapsverlof VO-docente niet alleen tijdens zomervakantie
Artikel
read moreHet belang van een zorgvuldig proces bij conflicten en ziekte
Artikel
read moreFeitenonderzoeken en privacybescherming
Artikel
read moreZorg aan Zet Limburg: Workshop duurzame inzetbaarheid en de rol van de bedrijfsarts – 21 maart (2019)
Bijeenkomst in samenwerking met Zorg aan Zet
read moreMedewerker ziek uit dienst? Pas op voor verhaal Ziektewetuitkering!
Artikel
read moreMoet de werkgever zieke medewerkers milder beoordelen dan gezonde collega’s?
Artikel
read moreRe-integratie van zieke medewerkers: het blijft opletten geblazen!
Artikel
read moreDe taken en verantwoordelijkheden van de bedrijfsarts
Artikel
read moreRechten en verplichtingen van voormalige wethouders
Artikel
read moreEigenrisico dragen voor ZW en WGA: wat betekent dat?
Artikel
read moreVervolg: Vrijwillige vertrekregeling in sociaal plan is geen RVU
Artikel
read moreRisicoanalyse integriteit kandidaat-wethouders
Artikel
read moreAfspraak is afspraak? Actualiteiten WNT in de zorg
Artikel
read moreRegeerakkoord: de ‘normalisering’ gaat door en de WWZ wordt deels teruggedraaid!
Artikel
read moreMag Raad van Toezicht eigen beloning verhogen?
Artikel
read moreIedereen is gelijk, maar niet hetzelfde
Artikel
read moreRe-integratieperikelen: loondoorbetaling terecht gestaakt?
Artikel
read moreAfspraak is afspraak
Artikel
read moreVerzekeringsarts: verlengstuk van Uwv of onafhankelijk deskundige?
Artikel
read moreWat zijn de gevolgen van de Evaluatiewet WNT?
Artikel
read moreColumn: Alternatieve feitenonderzoeken?
Artikel
read moreTussen servet en tafellaken: de studentpromovendus in arbeidsrechtelijk perspectief
Artikel
read moreHof ’s-Hertogenbosch: ‘Vrijwillige vertrekregeling in Sociaal Plan is geen RVU’
Artikel
read moreOverzicht van recente tuchtrechtspraak over de bedrijfsarts
Artikel
read moreDe rol van de bedrijfsarts in de gewijzigde Arbowet
Artikel
read moreAansluitende uitkering na 65 jaar mogelijk in het Primair Onderwijs
Artikel
read moreDe Wet werken na de AOW-gerechtigde leeftijd: minder bescherming voor AOW’ers
Artikel
read moreDe no-riskpolis; een korte bespiegeling van een stukje Ziektewet
Artikel
read moreDe Wet werk en zekerheid bij de Rijksoverheid
Artikel
read moreFeitenonderzoeken: geen sinecure
Artikel
read moreDe “zieke” werknemer versus de “zieke” ambtenaar
Artikel
read moreDe bedrijfsarts: onderwerp van wetgeving en procedures
Artikel
read morePrincipieel is ook een optie, sprak de opportunist
Artikel
read moreWachtgeldgegevens en de Wob
Artikel
read moreRisicoanalyse integriteit Gedeputeerde Staten en dagelijks bestuur waterschappen
Artikel
read moreDe Wet normering topinkomens en variabele beloningen
Artikel
read moreHet bewustwordingsgesprek
Artikel
read moreGeslaagde bijeenkomst Voorbij het ambt
Artikel
read moreHet ambt voorbij: de rechten en verplichtingen van een gewezen politieke ambtsdrager
Artikel
read moreUitnodiging bijeenkomst 10 april 2014 ‘Voorbij het ambt’
Artikel
read moreNetwerkbijeenkomsten ‘het ambt van raadslid’
Artikel
read moreWetsvoorstel Werk en Zekerheid
Artikel
read moreDe gemeenteraadsverkiezingen komen eraan
Artikel
read moreEen beetje meer integer graag!
Artikel
read moreVerwijtbare werkloosheid, wel of geen WW?
Artikel
read moreDe bedrijfsarts bedreigd
Artikel
read moreIs RSI (of CANS) een hersenschim?
Artikel
read moreDe “no risk polis”; een tegemoetkoming in de kosten van loondoorbetaling bij ziekte
Artikel
read moreDe “no risk polis”; een tegemoetkoming in de kosten van loondoorbetaling bij ziekte
Artikel
read moreDe Ziektewet is gewijzigd
Artikel
read moreUitbreiding tijdsbestedingsnorm wethouder versus tijdelijke waarneming in collegeverband
Artikel
read moreDe arbeidsongeschikte politieke ambtsdrager
Artikel
read moreOverheidswerkgever en bovenwettelijke uitkeringslasten
Artikel
read moreWat verandert er door de ‘Wet normering bezoldiging topfunctionarissen publieke en semipublieke sector’?
Artikel
read moreCapra Maastricht: grenzeloze advisering
Artikel
read moreDe voorbeeldfunctie van de bestuurder
Artikel
read moreKabinetsplannen voor aanpassing van het ontslagrecht en de WW
Artikel
read moreOntslag wegens het niet meewerken aan re-integratie geeft recht op WW en kost de overheidswerkgever geld
Artikel
read moreWijziging in de AOW per 1 april 2012
Artikel
read moreGrensarbeid, een complex verhaal, deel II
Artikel
read moreGrensarbeid, een complex verhaal
Artikel
read moreDe (niet) terugkerende wethouder
Artikel
read moreWerkgever sneller aansprakelijk voor psychische arbeidsongeschiktheid als gevolg van het werk
Artikel
read moreEen nieuwe tijdelijke baan aangeboden tijdens de re-integratiefase. Wat dan?
Artikel
read moreOpbouw verlofaanspraken tijdens ziekte
Artikel
read moreHet advies van de bedrijfsarts
Artikel
read moreWijzigingen rechtspositie politieke ambtsdragers
Artikel
read moreOproep werkhervatting na hersteldmelding
Artikel
read moreStand van zaken jurisprudentie loonsanctie
Artikel
read moreRechtspositionele mogelijkheden versus politieke wenselijkheden en andersom
Artikel
read moreOntslagbescherming tijdelijke aanstelling
Artikel
read moreVerlies vakantiedagen tijdens ziekte (zaken Schultz-Hoff en Stringer e.a.)
Artikel
read morePreventie werkt!
Artikel
read moreEigenrisicodrager voor de WGA
Artikel
read moreInstellen medisch onderzoek na ontslag
Artikel
read moreZiekte van Lyme aangemerkt als beroepsziekte
Artikel
read moreVerhaal re-integratiekosten op veroorzaker ongeval
Artikel
read moreSituatieve arbeidsongeschiktheid
Artikel
read moreVerbod op verrichten nevenfunctie
Artikel
read more