In april 2018 volgden kort na elkaar twee rechtbank-uitspraken over grensoverschrijdend handelen door docenten. Hoewel de ene uitspraak afkomstig is van de bestuursrechter en de andere van de kantonrechter, geven zij een mooi beeld van wanneer de grens wel en niet wordt overschreden en aan welk optreden het schoolbestuur in zulke situaties verstandig doet.
Piramidespel
De eerste docent die voor de rechtbank moest verschijnen was een lerares van de stichting Albeda. Zij was deelnemer in ‘LifePlus’, een organisatie met een piramidestructuur. Zulke organisaties verkopen vaak voedingssupplementen en andere middelen zonder enig bewezen effect. Deelnemers kopen zich in, ontvangen de producten en dienen vervolgens zelf nieuwe deelnemers te werven. Al met al een constructie die onvermijdelijk leidt tot het ergeren en lastigvallen van anderen.
Een feitenonderzoek naar aanleiding van klachten van een paar leerlingen, wees uit dat de docente leerlingen (in sommige gevallen succesvol) probeerde te bewegen om producten van LifePlus te kopen en zelfs financieel in het piramidespel te ‘investeren’. Daarop verzocht de stichting de kantonrechter te Rotterdam de arbeidsovereenkomst met de docent te ontbinden op grond van artikel 7:669 lid 3 sub e van het Burgerlijk Wetboek (verwijtbaar handelen van de werknemer), zonder opzegtermijn en zonder transitievergoeding. Volgens de stichting had de docente misbruik gemaakt van het gezag verbonden aan haar functie en van het vertrouwen dat zij genoot, alsmede de goede naam van Albeda beschadigd.
Duikersreflex
Een maand later verscheen voor de bestuursrechter te Overijssel een docent van een school voor praktijkonderwijs, die het praktijkelement van dit type onderwijs wel heel serieus nam. Toen tijdens een van zijn lessen aan de vierde klas, naar aanleiding van een tekst uit het boek voor het vak Nederlands, spionage-praktijken en martelmethodes, waaronder waterboarding, ter sprake kwamen, besloot de docent de ‘duikersreflex’ te demonstreren. Die reflex zorgt ervoor dat mensen automatisch hun adem inhouden als zij met hun hoofd onder water raken, of als dit wordt gesimuleerd. Bij het experiment werd deze reflex uitgelokt door een theedoek met water op het hoofd van een leerling te leggen. De leerling werkte overigens vrijwillig mee en kon de theedoek op elk moment wegtrekken.
Een collega die getuige was het experiment sprake de docent er niet op aan, maar wendde zich rechtstreeks tot de teamleider (van je collega’s moet je het maar hebben). De teamleider vond ingrijpen kennelijk niet nodig. Vervolgens kaartte de collega het aan bij de interim-vestigingsdirecteur die het gebeuren bij de voorzitter van het College van Bestuur heeft gemeld. Dit leidde tot een onderzoek en een schorsing. Na afloop van het onderzoek werd de docent wegens plichtsverzuim een disciplinaire straf opgelegd bestaande uit een inhouding van zijn bezoldiging voor 50% van zijn maandsalaris. Tevens ontving hij een waarschuwing. Het bestuur vond dat het experiment elke grens van aanschouwelijk onderwijs overschreed en bovendien experimenteren met martelmethoden door leerlingen tot gevolg kon hebben. De docent benadrukte juist de vrijwilligheid van deelname aan het experiment, het door hem waarborgen van de veiligheid, het enthousiasme van de leerlingen en het feit dat ook ouders niet hadden geklaagd.
Oordeel
De feiten die aan beide casussen ten grondslag liggen lijken op het eerste gezicht schokkend, maar de gedragingen van de docenten zijn lang niet even ernstig.
De kantonrechter te Rotterdam oordeelde dat de docente van de stichting Albeda ernstig verwijtbaar had gehandeld. Het benaderen van leerlingen om speciale producten te kopen of om riskante beleggingen te doen, past uiteraard niet binnen een veilige schoolomgeving. De leerlingen zijn bovendien veelal kwetsbaar door de problematische sociale en/of economische privéomstandigheden, waarmee zij kennelijk kampen. Het resultaat van haar commerciële inspanningen was dat haar arbeidsovereenkomst op een zo kort mogelijke termijn werd ontbonden, zonder toekenning van een transitievergoeding.
De docent uit het praktijkonderwijs kreeg van de rechtbank Overijssel te horen dat het experiment met de duikersreflex als uitvloeisel van een gesprek over waterboarding niet past binnen het aanschouwelijke onderwijs. Bovendien deelde de rechter de mening van het bestuur dat ook rekening moet worden gehouden met de beeldvorming over de school en het onderwijs dat daar wordt gegeven en dat het risico dat leerlingen op het idee komen om buiten school in een minder veilige setting met de duikersreflex aan de slag gaan, moet worden vermeden. Toch vond de bestuursrechter de opgelegde straf te ver gaan. Daarbij nam de rechter in ogenschouw dat de intenties van de docent goed waren, dat het experiment vrijwillig, veilig en ‘in ontspannen sfeer’ werd uitgevoerd, dat het geen negatieve reacties van leerlingen en ouders had opgeleverd en dat het bestuur vooraf onvoldoende regels, afspraken of ijkpunten had vastgesteld ten aanzien van wat wel en niet binnen het aanschouwelijk onderwijs wordt getolereerd. Niet was gebleken dat de docent al eens eerder de fout in was gegaan. Het bestuur had de docent daarom in een ferm gesprek op de ontoelaatbaarheid van zijn handelen kunnen wijzen.
Het door de docent uitgevoerde experiment berustte op een inschattingsfout, aldus de rechter, die in het kader van het functioneren moest worden bezien. Direct bestraffen was niet terecht. Dit is een wezenlijk verschil met de docente die haar leerlingen producten verkocht. Dit was geen inschattingsfout, maar bewust ontoelaatbaar handelen. Zij wist dat ook want zij maakte de afspraken met de leerlingen in het geheim. Daarnaast kon ze geen (geloofwaardige) verklaring voor haar handelen bieden. Niet zo gek dus, dat beide rechters tot een totaal ander oordeel kwamen.
Contact over dit onderwerp
Gerelateerd
- All
- Onderwijs Arbeidsverhoudingen Dossieropbouw en ontslag
- Onderwijs Leerlingen, studenten en ouders
- Feitenonderzoek
Passend onderwijs: de themapagina toelaatbaarheidsverklaring is vernieuwd
Artikel
read more“Houd nou je bakkes!”: hoe onderlinge omgangsvormen kunnen leiden tot klachten en een verstoorde arbeidsrelatie
Artikel
read moreDe kleren van …
Artikel
read moreOrthopedisch chirurg hoeft niet ‘hypercorrect’ te communiceren tijdens OK
Artikel
read moreAppelleren is riskeren: waarom een goed dossier belangrijk is
Artikel
read moreFeitenonderzoek naar integriteit in de zorg: lessen uit de jurisprudentie
Artikel
read moreRechtsbescherming studenten in het MBO – eerste rechtspraak ABRvS
Artikel
read moreCAO akkoord Nederlandse Universiteiten
Artikel
read moreJurisprudentie selectie Onderwijs – september 2024
Artikel
read moreExamenstunt met graffiti: leerling onterecht geweerd van Walibi-uitje, gala en diploma-uitreiking
Artikel
read moreSociale veiligheid op de provinciale werkvloer
Artikel
read moreJurisprudentie selectie Onderwijs – mei 2024
Artikel
read moreHoofdlijnenakkoord: wat betekent dit voor het onderwijs?
Artikel
read moreHet ‘kennen of kunnen’-criterium: over onderwijsrecht en Awb
Artikel
read moreJurisprudentie selectie Onderwijs – april 2024
Artikel
read moreEen melding grensoverschrijdend gedrag. En dan?
Artikel
read moreJurisprudentie selectie Onderwijs – december 2023
Artikel
read moreHet ABC van de Awb en meer …
Artikel
read moreHelp! Roddel via een Gossip Girl-account over een docent of leerling. Wat nu?
Artikel
read moreJurisprudentie selectie Onderwijs – augustus 2023
Artikel
read moreOntslag op staande voet wegens stiekem uitje naar de Efteling
Artikel
read moreContinuïteit onderwijs in gevaar door inperking tijdelijke contracten
Artikel
read moreWijziging van de Awb – wat betekent dit voor het MBO?
Artikel
read moreJurisprudentie selectie Onderwijs – augustus 2023
Artikel
read moreStudenten in het MBO – rechtsbescherming
Artikel
read moreExperiment zorg en onderwijs: maatwerk in het (voortgezet) speciaal onderwijs
Artikel
read more(Criteria) aanvraag toelaatbaarheidsverklaring speciaal voortgezet onderwijs
Artikel
read moreGeen billijke vergoeding na een beëindiging dienstverband met wederzijds goedvinden
Artikel
read moreJurisprudentie selectie Onderwijs – mei 2023
Artikel
read moreVerliest een zieke werknemer die niet wil meewerken aan een vertrekregeling zijn recht op loon?
Artikel
read moreHoezo een arbeidsconflict? Ik ben ziek.
Artikel
read moreJurisprudentie selectie Onderwijs – maart 2023
Artikel
read moreNiet toegelaten tot MBO-opleiding – nu een klacht, straks bezwaar
Artikel
read moreNieuwe STECR Werkwijzer Arbeidsconflicten: zou iedere werkgever over een Arbeidsconflictenprotocol moeten beschikken?
Artikel
read moreJurisprudentie selectie Onderwijs – januari 2023
Artikel
read moreJurisprudentie Onderwijs – selectie jaaroverzicht 2022
Artikel
read moreJurisprudentie selectie Onderwijs – december 2022
Artikel
read moreJurisprudentie selectie Onderwijs – november 2022
Artikel
read moreOntslag werkneemster ROC na publicatie kritisch boek
Artikel
read moreJurisprudentie selectie Onderwijs – september 2022
Artikel
read moreDronken gemeenteambtenaar ten onrechte ontslagen
Artikel
read moreJurisprudentie selectie Onderwijs – juli 2022
Artikel
read moreLunchwebinars: ongewenste omgangsvormen in het onderwijs
Drie korte webinars van 15 minuten over het onderwerp ‘ongewenste omgangsvormen in het onderwijs
read moreJurisprudentie selectie Onderwijs – mei 2022
Artikel
read moreWat we kunnen leren van de zaak G. tegen Volt
Artikel
read moreJurisprudentie selectie Onderwijs – maart 2022
Artikel
read moreHeeft een werknemer met medische beperkingen recht op ander werk? Werkgevers, pas op!
Artikel
read moreJurisprudentie selectie Onderwijs – december 2021
Artikel
read moreMeToo versus ook gij
Artikel
read moreBillijke vergoeding van € 370.000 vanwege onzorgvuldig feitenonderzoek
Artikel
read moreJurisprudentie selectie Onderwijs – september 2021
Artikel
read moreZeg werknemer, ben jij gevaccineerd?
Artikel
read moreHet coronavirus en de onderwijssector: arbeidsrechtelijke vragen
Artikel
read moreJurisprudentie selectie Onderwijs – juni 2021
Artikel
read moreWerknemer neemt ontslag op staande voet, vangt bot bij kantonrechter
Artikel
read moreMag een werkgever voorwaarden verbinden aan de wedertewerkstelling van werknemer?
Artikel
read moreDiefstal en mishandeling ≠ diefstal en/of mishandeling
Artikel
read moreDe bedrijfsarts in de knel?
Artikel
read moreGastcolumn: Voorkomen is beter dan genezen
Artikel
read moreHoera, de scholen gaan weer open?
Artikel
read moreVerwijdering leerling: het belang van een goed dossier…
Artikel
read moreJurisprudentie selectie Onderwijs – maart en april 2021
Artikel
read moreMag ik een ongevaccineerde medewerker de toegang tot de werkplek weigeren? Of ontslaan?
Artikel
read moreErnstig verwijtbaar handelen en het recht op een transitievergoeding deel II
Artikel
read moreZiekte en disfunctioneren: een complexe combi
Artikel
read moreJurisprudentie selectie Onderwijs – januari en februari 2021
Artikel
read moreWeigering passende functie te aanvaarden? Dan geen transitievergoeding!
Artikel
read moreRecht op een transitievergoeding? Hoe een rechter verdwaalt in de Wnra…
Artikel
read moreOntslag op staande voet na mishandeling van een cliënt? Bezint eer ge begint!
Artikel
read moreGeen ‘slapende dienstverbanden’ in de sector Gemeenten en de sector Rijk?
Artikel
read morePartijbedoeling niet relevant bij kwalificatie arbeidsovereenkomst
Artikel
read moreDe VOG-verklaring als essentieel onderdeel in de totstandkoming van een arbeidsovereenkomst
Artikel
read moreDe invloed van toekomstige reorganisaties op een beëindigingsovereenkomst
Artikel
read moreOnly a few pints a day keeps the doctor away
Artikel
read moreIs Covid-19 van invloed op de omvang van de billijke vergoeding?
Artikel
read morePas op: onder het gemiddelde presteren is nog geen disfunctioneren!
Artikel
read moreSelectie van jurisprudentie voor het onderwijs 3e kwartaal 2020
Artikel
read moreKantonrechter Amsterdam: tussentijds beëindigen van een tijdelijke urenuitbreiding is niet toegestaan
Artikel
read moreErnstig verwijtbaar handelen en het recht op een transitievergoeding
Artikel
read moreOntslagrecht versoepeld? Eerste ontbinding op basis van de ‘cumulatiegrond’ een feit!
Artikel
read moreReorganiseren na normaliseren (TAR juni 2020)
Artikel
read moreSelectie van jurisprudentie voor het onderwijs 2e kwartaal 2020
Artikel
read moreIntegriteit in het onderwijs lastig?
Artikel
read moreSchorsing leerkracht tijdens onderzoek toegestaan?
Artikel
read moreControle en ontslag van een ‘arbeidsongeschikte’ werknemer
Artikel
read moreTransitievergoeding bij herplaatsing van een langdurig arbeidsongeschikte medewerker
Artikel
read moreGeen transitievergoeding verschuldigd – overgangsrecht WAB
Artikel
read moreUpdate Alcohol- en drugstesten: maak werk van ADM-beleid
Artikel
read moreRecht op compensatie van de transitievergoeding voor diepslapers?
Artikel
read moreSelectie van jurisprudentie voor het onderwijs 1e kwartaal 2020
Artikel
read moreHerplaatsingsonderzoek: oud en nieuw
Artikel
read moreOntslag wegens handelen in strijd met kernwaarden
Artikel
read moreWerkgever vernietigt arbeidsovereenkomst na bedrog psychotherapeut op CV
Artikel
read moreDe arbeidsrechtadvocaat als conflictmanager
Artikel
read moreDe langverwachte eerste uitspraak over de i-grond
Artikel
read more(Overheids)werkgever: Vraag UWV tijdig om compensatie van uitbetaalde transitievergoedingen aan arbeidsongeschikte werknemers
Artikel
read moreArbeidsrechtelijke klassiekers voor de werkvloer: Groen/Schoevers
Artikel
read moreEen machtsstrijd tussen onderwijsbestuurders
Artikel
read moreSelectie van jurisprudentie voor het onderwijs 3e kwartaal 2019
Artikel
read moreVereniging van bedrijfsartsen publiceert richtlijn Conflicten in de werksituatie
Artikel
read moreOver disfunctioneren en (het opzegverbod tijdens) ziekte
Artikel
read moreFeitenonderzoeken en privacybescherming
Artikel
read moreSelectie Jurisprudentie Onderwijs 2e kwartaal 2019
Artikel
read moreHet belang van urenregistratie
Artikel
read moreRechtspositionele maatregelen voorafgaand aan de normalisering
Artikel
read moreSelectie Jurisprudentie Onderwijs 4e kwartaal 2018
Artikel
read moreOver de Wnra, de (concept)cao gemeenten en diefstal
Artikel
read moreHet Participatiefonds: modernisering en aanscherping van regels
Artikel
read moreColumn: Schade ten gevolge van integriteitsonderzoeken
Artikel
read moreVier actuele uitspraken voor de sector Onderwijs
Artikel
read moreSelectie Jurisprudentie Onderwijs 3e kwartaal 2018
Artikel
read moreScheldende docente behoudt toch recht op bovenwettelijke uitkering
Artikel
read moreDe Leerplichtwet en het Sociaal Medisch Advies
Artikel
read moreSelectie Jurisprudentie Onderwijs 2e kwartaal 2018
Artikel
read moreEen veilige schoolomgeving? Twee uitspraken
Artikel
read moreKantonrechter zeer kritisch over ongeschiktheidsontslag
Artikel
read moreSelectie Jurisprudentie Onderwijs 1e kwartaal 2018
Artikel
read moreGelden voor onderwijswerkgevers zwaardere eisen als het gaat om duidelijk, consequent en controleerbaar handelen?
Artikel
read moreVan school verwijderd: is dat een straf?
Artikel
read moreCentrale Raad staat ongeschiktheidsontslag toe ondanks gebrekkig dossier en niet gevolgde interne gesprekkencyclus
Artikel
read moreColumn: Zorgvuldigheidseisen bij feitenonderzoeken
Artikel
read moreSelectie Jurisprudentie Onderwijs 4e kwartaal 2017
Artikel
read moreWaarschuwing of toch een berisping?
Artikel
read moreDe verstandhouding tussen school en ouders
Artikel
read moreSelectie Jurisprudentie Onderwijs 3e kwartaal 2017
Artikel
read moreIn beeld: het ontslagrecht na de normalisering
Artikel
read moreGastcolumn: Bewijsvoering en opbouw dossier cruciaal bij ontslag
Artikel
read moreColumn: Integriteit bij de overheid: een blijvend hot issue
Artikel
read moreColumn: Alternatieve feitenonderzoeken?
Artikel
read moreEen vakbekwame zorgcoördinator gaat over de schreef
Artikel
read moreSociale media: screening van sollicitanten en het gebruik door medewerkers
Artikel
read moreDe ongeschikte schooldirecteur onder de Wwz
Artikel
read moreWwz-landschap verder ingekleurd
Artikel
read moreFeitenonderzoeken: geen sinecure
Artikel
read morePesten in het onderwijs in arbeidsrechtelijk perspectief
Artikel
read moreOngeschiktheidsontslag in het onderwijs: zorg dat het dossier op orde is
Artikel
read moreNiet elke fout is een integriteitsschending
Artikel
read moreHet katoenen jubileum van de ambtenarenrechters-formule
Artikel
read moreDe WWZ: de rol van de vakbonden en het “tailored fit-arbeidsrecht”
Artikel
read morePassend onderwijs: leuker kunnen we het niet maken …
Artikel
read moreParent power of ouderlijke onmacht?
Artikel
read morePassend onderwijs in de praktijk: Verantwoordelijkheid van een school bij aanmelding van een leerling
Artikel
read moreLeidt loonbeslag tot strafontslag?
Artikel
read moreVan schoolbank naar beklaagdenbank
Artikel
read moreOnrechtmatig verkregen bewijs
Artikel
read moreIntegriteit overkomt je
Artikel
read moreFlitsontslag
Artikel
read moreMinder salaris voor (te) dikke Nederlandse agent?
Artikel
read moreEn dan denk je het geregeld te hebben…
Artikel
read moreSturen in interne verhoudingen niet voor bezwaar en beroep vatbaar
Artikel
read moreOntzeggen afscheidsreceptie na ontslag is Awb-besluit
Artikel
read moreInstellen medisch onderzoek na ontslag
Artikel
read moreVerplichtingen werkgever in geval van een arbeidsconflict
Artikel
read moreGeen ontslag mogelijk ondanks ontbreken onderwijsbevoegdheid
Artikel
read moreHeimelijk cameratoezicht
Artikel
read moreOntslag arbeidsongeschikte ambtenaar na weigering functie
Artikel
read moreKlokkenluiden of onrechtmatig lekken
Artikel
read moreVerbod op verrichten nevenfunctie
Artikel
read more