Mag Raad van Toezicht eigen beloning verhogen?

De Stichting Openbaar Voortgezet Onderwijs Hoogeveen (STOVOH) heeft sinds 15 september 2011 de scheiding van bestuur en intern toezicht (wettelijke verplichting uit de Wet op het Voortgezet Onderwijs) toegepast. In het nieuwe artikel 10 van de statuten van de stichting is opgenomen dat aan de RvT is opgedragen om toezicht op het beleid van de directeur-bestuurder en op de algemene zaken in de stichting te houden.

De RvT heeft bij besluit van 17 februari 2015 een nieuwe honorering voor zijn werkzaamheden vastgesteld. Dit gebeurde (mede) naar aanleiding van de Wet normering bezoldiging topfunctionarissen publieke en semipublieke sector (Wnt). De directeur-bestuurder heeft in diezelfde vergadering gevraagd om uitstel van het besluit om zich te laten informeren. In een volgende vergadering heeft de bestuurder een moreel appel op de RvT gedaan om het honorariumbesluit te herzien om een discussie over de hoogte van de honorering in relatie tot de inzet en verantwoordelijkheid mogelijk te maken en hierover advies te vragen aan de medezeggenschap. Dit werd door de RvT van tafel geveegd.

De discussie over het honorarium mondde uit in een bestuurlijke crisis, waar de gemeente Hoogeveen en de Gemeenschappelijke Medezeggenschapsraad (GMR) in betrokken werden. Dit leidde uiteindelijk tot het aftreden van de voltallige RvT op 6 november 2015.

De afgetreden RvT is dan nog altijd van mening dat hij aanspraak heeft op het nieuwe honorarium. Na aanmaning en sommatie volgt een procedure bij de kantonrechter van de Rechtbank Noord Nederland.

Beide partijen zijn het erover eens dat de RvT bevoegd was zijn honorarium vast te stellen. STOVOH heeft ter verdediging gesteld dat het besluit in strijd is met artikel 10 lid 4 van de statuten en beriep zich dan ook op nietigheid, zoals bedoeld in artikel 2:14 lid 1 van het Burgerlijk Wetboek (BW): een besluit van een orgaan van de rechtspersoon dat naar inhoud of strekking strijdig is met de statuten, is nietig.  In artikel 10 lid 4 van de statuten is opgenomen: “Bij de vervulling van zijn taak richt de RvT zich naar het belang van de stichting, het belang van de scholen die door de stichting in stand worden gehouden en het belang van de samenleving.”

De kantonrechter in deze kwestie was van oordeel dat het artikel impliceerde dat de RvT zich diende te laten leiden door de belangen van de stichting, de scholen en de samenleving. De kantonrechter maakte vervolgens een opsomming van de verschillende belangen, zoals samenwerking met de bestuurder om tot een goede begroting te komen, de beeldvorming, besteding van publieke middelen en de maatschappelijke context waarin de instelling zich bevond. Daarbij kan gedacht worden aan de gemeente Hoogeveen, maar ook de VO-raad en de VTOI, de Vereniging voor Toezichthouders in OnderwijsInstellingen.

De kantonrechter overwoog vervolgens dat toegenomen tijdsbesteding en toegenomen taken en verantwoordelijkheden, passend binnen een gewenste professionalisering van de RvT, een verhoging van de honorering rechtvaardigden. Dit moest dan wel worden onderbouwd waarbij de RvT zich diende te laten leiden door de belangen van de stichting, de scholen en de samenleving. De adviezen van de VO-raad en de VTOI vormen daarin een normstellend kader. Wanneer daarvan wordt afgeweken, moet dat goed worden uitgelegd, alsdus de Code Goed Onderwijsbestuur VO (CGO). Daarvoor is een inhoudelijke discussie en een helder en transparant besluitvormingsproces nodig, waarbij rekenschap wordt gegeven van voornoemde belangen. Volgens de kantonrechter was daarvan niet gebleken.

Tenslotte werd door de kantonrechter nog eens duidelijk uitgelegd dat dergelijke besluiten maatschappelijk heel gevoelig liggen en dit besluit tot onbegrip zou leiden en de RvT zich daar onvoldoende van bewust is geweest en daar niet naar heeft gehandeld. De kantonrechter achtte het besluit van de RvT om zijn honorarium te verhogen in strijd met artikel 10 lid 4 van de statuten en het besluit was daarmee nietig. De RvT had dus geen aanspraak op een verhoogd honorarium.