De rol van de bedrijfsarts in de gewijzigde Arbowet

Arbowet gewijzigd: wat betekent dit voor bedrijfsarts?

Op 24 januari 2017 is het wetsvoorstel “Wijziging van de Arbeidsomstandighedenwet in verband met de versterking van de betrokkenheid van de werkgevers en werknemers bij de Arbodienstverlening, de preventie in het bedrijf of de inrichting van de werkgever en de randvoorwaarden voor het handelen van de bedrijfsarts, en enige andere wijzigingen” door de Eerste Kamer aangenomen. Een hele mond vol. Kortweg wordt ook gesproken over de gewijzigde Arbeidsomstandighedenwet of Arbowet. In deze wet is het volgende geregeld.

De Ondernemingsraad krijgt instemmingsrecht bij benoeming preventiemedewerker

De Ondernemingsraad en, als deze er niet is, de personeelsvertegenwoordiging krijgen instemmingsrecht bij de keuze van een preventiemedewerker en zijn rol binnen de organisatie. Voor medewerkers is dit van belang omdat de preventiemedewerker werkt aan duurzame inzetbaarheid en zorgt voor goede arbeidsomstandigheden. Door het instemmingsrecht is de Ondernemingsraad mede verantwoordelijk  voor het goed functioneren van de persoon van de preventiemedewerker.

De bedrijfsarts heeft alleen een adviserende rol

In de wet wordt duidelijker vastgelegd dat de rol van de bedrijfsarts bij verzuimbegeleiding van individuele werknemers alleen adviserend is. De werkgever blijft verantwoordelijk voor de begeleiding van werknemers en wordt daarbij geadviseerd over de meest wenselijke handelwijze.

Er komt een open spreekuur bij de bedrijfsarts

Medewerkers krijgen betere toegang tot de bedrijfsarts door middel van een zogenaamd open spreekuur. Dit maakt het mogelijk de bedrijfsarts te consulteren voordat klachten leiden tot verzuim.

Werkgever moet vrije en adequate toegang tot bedrijfsarts

Er moet sprake zijn van vrije en adequate toegang tot bedrijfsarts of arbodienst. Dit houdt ten minste in dat:

• deze faciliteit kenbaar is voor iedere werknemer,
• geen toestemming van de werkgever  nodig is om hiervan gebruik te mogen maken,
• en dat de werkgever geen onnodige drempels opwerpt voor plaats en tijdstip van het consult.

Nieuwe rechten en taken bedrijfsarts

De bedrijfsarts krijgt vier specifieke taken en rechten toebedeeld, die moeten bijdragen aan de goede beroepsuitoefening van de bedrijfsarts. Dit zijn de volgende aanspraken:

• De bedrijfsarts moet een klachtenprocedure hebben. De verwachting is dat bedrijfsartsen aangesloten blijven bij de bestaande klachtenprocedures zoals gecertificeerde arbodiensten die thans al kennen.
• De bedrijfsarts moet in de gelegenheid gesteld worden om iedere werkplek te bezoeken.
• De bedrijfsarts moet de mogelijkheid hebben om met het medezeggenschapsorgaan en de preventiemedewerker overleg te voeren.
• De verplichting van de bedrijfsarts om aan de werknemer, tenzij zwaarwegende argumenten zich daartegen verzetten, de mogelijkheid van een second opinion te bieden.

Werkgever en werknemer kunnen om een second opinion vragen

De werkgever en de werknemer krijgen beiden de mogelijkheid om een second opinion aan te vragen. Het vragen van een second opinion is niet hetzelfde als het vragen van een deskundigenoordeel bij het UWV. De medewerker dient het verzoek om een second opinion in bij de bedrijfsarts. De bedrijfsarts verwijst de werknemer naar een andere bedrijfsarts. Het verzoek moet in principe worden gehonoreerd. Alleen bij zwaarwegende redenen mag de bedrijfsarts het verzoek afwijzen.  Volgens de wetsgeschiedenis is hiervan bijvoorbeeld sprake wanneer er geen enkele grond bestaat voor het verzoek van de werknemer.

De bedrijfsarts die de second opinion uitvoert, mag niet werkzaam zijn voor de arbodienst of het bedrijf waar de eigen bedrijfsarts werkzaam is. De resultaten van de second opinion worden met de eigen bedrijfsarts besproken die de verdere verzuimbegeleiding weer op zich neemt.

Ook een werkgever mag een second opinion aanvragen. Voorwaarde is wel dat de werknemer hierin toestemt. De kosten voor de second opinion komen in alle gevallen voor rekening van de werkgever.

Boete kan volgen bij niet melden van beroepsziekten door de bedrijfsarts

In het wetsvoorstel is ook geregeld dat het niet melden van een beroepsziekte door bedrijfsartsen of arbodiensten als overtreding wordt aangemerkt waarvoor de inspectie SZW een boete kan opleggen aan de bedrijfsarts. Dit onderdeel van de wet treedt later in werking, omdat de beroepsgroep volgens de wetgever eerst in de gelegenheid wordt gesteld om intensiever te melden.

Basiscontract met bedrijfsarts

In de wet worden daarnaast minimumeisen gesteld aan het contract tussen de arbodienstverlening en de werkgever. In dit zogenaamde basiscontract moeten de huidige taken worden opgenomen aangevuld met nieuwe wettelijke taken. Dit zijn:

• Het toetsen van de risico-inventarisatie en -evaluatie.
• De begeleiding bij ziekte.
• Het aanbieden van (periodiek) arbeidsgezondheidskundig onderzoek en, indien relevant, het verrichten van wettelijk verplichte aanstellingskeuringen.
• De nieuwe taken.

Meer taken kunnen uiteraard worden opgenomen in het contract.

Basiscontract bevordert handhaving door de inspectie SZW

Opmerking verdient dat het contract de mogelijkheden bevordert voor handhaving door de inspectie SZW. Als de werkgever geen contract heeft met een bedrijfsarts of arbodienst volgt meteen een boete. Tot de invoering van de nieuwe wet kreeg de werkgever eerst nog een waarschuwing.

Inwerkingtreding gewijzigde Arbowet verwacht op 1 juli 2017

De wet treedt in werking op een nader te bepalen tijdstip, maar aangenomen wordt dat de wijzigingen met ingang van 1 juli 2017 in werking treden. Hoewel uit het wetsvoorstel blijkt dat een overgangstermijn van één jaar in acht wordt genomen en bestaande contracten met arbodiensten dus niet onmiddellijk aanpassing behoeven, is het raadzaam te bezien of uw organisatie (voldoende) is voorbereid op de nieuwe wet.